In de zomer van 2014 ging op Facebook en andere social media de waarschuwing rond dat abseilen van zogenaamde 'varkensstaartjes*' levensgevaarlijk zou zijn omdat het touw uit het abseilpunt los kon komen. Lees hier het bericht wat dioor de Oostenrijkse Alpenvereniging op haar website was geplaatst.

* Een zogenaamd varkensstaartje is een naar de boven of achterkant toe open omlooppunt voor het topropen.

Zwiepen 

De reden voor het nieuwsbericht was een ongeval tijdens het abseilen op de Martinswand bij Innsbruck. Hier was een klimmer ten val gekomen doordat bij één van de abseil in een multi-pitchroute het touw uit de gekrulde toprope-haak was komen zwiepen. Men ontdekte dat dit niet geheel onwaarschijnlijk was als afwisselende be- en ontlasting van het touw plaats vond. Iets wat tijdens het abseilen niet onwaarschijnlijk is... Het lukt ook het touw uit de haak te zwiepen door het bewust een zwiep te geven, bijvoorbeeld om het touw halverwege een abseil in de juiste lijn te hangen.   

De conclusie van het onderzoek door de Tiroolse bergreddingsdienst (ÖBRD Tirol) en de Raad van Toezicht voor Alpine Veiligheid (KURASI) was dat varkensstaartjes niet gebruikt zouden moeten worden om vanaf te abseilen. 

Toprope-haken

Deze conclusie werd met veel bombarie op Facebook gedeeld en het leek alsof varkensstaartjes ineens het gevaarlijkste waren wat je kon tegenkommen tijdens het klimmen. Varkensstaartjes zijn echter nooit bedoeld als abseilhaak. Ze horen niet in multi-pitch routes thuis. Het is ook zeer uitzonderlijk om ze in dergelijke routes tegen te komen. 

In feite had de conclusie moeten luiden dat varkensstaartjes niet gebruikt moeten worden om vanaf ab te seilen in multi-pitchroutes. Varkensstaartjes zijn immers gemaakt als - gemak dient de mens - omlooppunt in routes van één touwlengte. Ombouwen hoeft niet en je hangt het touw direct in de varkensstaart om naar beneden te worden gelaten. Wanneer varkensstaartjes op deze manier worden gebruikt dan zijn ze voldoende veilig in het gebruik.

Niet ideaal

Varkensstaartjes lijken op het eerste gezicht ideaal - je kunt immer snel en zonder 'ombouwen' naar beneden, maar er zijn betere oplossingen denkbaar. Varkensstaartjes verslijten relatief snel, en ze zijn niet ideaal om op te topropen. Zo kan een touw dat krangelt tijdens het topropen in een varkensstaartje zich uit de haak werken. Tot slot gebeurt het af en toe dat klimmers bij het topropen boven het varkensstaartje uitklimmen waardoor het touw uit de haak schiet... 

Het is beter om het varkensstaartje alleen te gebruiken om de laatste klimmer te laten zakken.  Toprope niet op varkensstaartjes OF hang altijd een extra setje in het relais of de laaste tussenzekering. Een dergelijk setje wordt dan pas door de laatste naklimmer verwijdert als hij/zij geblokt en al in de tophaak hangt.

Tip: Lees ook de volgens artikelen over multi-pitch rotsklimmen in het Kenniscentrum:

• Abseilen
• Zekeren met de tuber op de standplaats
• Standplaatsbouw

Varkensstaart op de standplaats van een multi-pitch-route. Foto: OEAV/Markus Schwaiger.

Auteur: Harald Swen.
Laatste wijziging: 10-12-2014.