MENU

Bergbeklimster Katja Staartjes ontvangt Koninklijke onderscheiding

Met grote trots mogen wij melden dat Katja Staartjes vandaag in Deventer Koninklijk is onderscheiden tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Zij ontving deze onderscheiding vanwege haar inzet en prestaties op het gebied van bergsport, maar vooral vanwege haar liefdadigheids- en ontwikkelingswerk in Nepal. Voor deze onderscheiding werd zij voorgedragen door de NKBV welke werd ondersteund door diverse leden van de bergsportgemeenschap.

“Door niet meer of minder dan zichzelf te zijn heeft Katja Staartjes met haar beklimmingen en liefdadigheidswerk
vele vrouwen en mannen in hart en ziel geraakt. Van de Nepali die nieuw perspectief kregen, tot vrouwen die in een
sport waar dat nog niet vanzelfsprekend was vol passie de stijgijzers onderbonden om hun eigen grenzen te verleggen.
Dat is niet zomaar iets. Dat is waarvoor koninklijke onderscheidingen bedoeld zijn”, aldus Peter Valkenburg, voorzitter van de NKBV.

Katja Staartjes met onderscheiding en Peter Valkenburg, voorzitter van de NKBV

Bescheiden avonturier, hulpverlener en rolmodel

Op 13 mei 1999, Hemelvaartsdag, stond Katja Staartjes (1963) als eerste Nederlandse vrouw op de top van Mount Everest. Haar passie voor bergbeklimmen, liefde voor Nepal en innerlijke drang om grenzen te verleggen komen op dat moment samen.

Katja Staartjes onderweg naar Mount Everest © Katja Staartjes Katja Staartjes op de top van Mount Everest in 1999 © Katja Staartjes

In haar studietijd maakte ze kennis met bergsport tijdens een trektocht door de Alpen. Dit groeide uit tot bergbeklimmen en bracht haar naar Nepal, waar haar liefde voor het landschap, de cultuur en gastvrije bevolking haar liefde ontstond en die tot op de dag van vandaag voortduurt.

Geen bergtop, maar minstens zo uitdagend

In 1998 neemt Katja deel aan een expeditie naar haar eerste achtduizender, de Cho Oyu. Een jaar later sluit zij zich aan bij een Britse expeditie naar Mount Everest. Die ervaringen geven haar het vertrouwen om zelfstandig expedities te organiseren, samen met haar vaste expeditiepartner en man Henk Wesselius. In 2004 staan ze als eerste Nederlanders op Gasherbrum 1 en in 2008 herhalen ze dat feit met de voortop van de Manaslu.

In 2011 wordt een plan gevormd dat minstens zo uitdagend is als het bedwingen van een bergtop: een extreme trektocht door de Nepalese Himalaya van het uiterste westen naar het uiterste oosten. Deze Nepal Traverse gaat deels dwars door onontgonnen terrein, passeert 22 bergpassen en is circa 2.000 kilometer lang.

Sterk in ontwikkelingswerk

Het is Katja nooit om topbergsport alleen gegaan. Al in 2001 richt zij met Henk de Stichting Topaspiraties op, met als doelstellingen het ondersteunen van klimexpedities en het helpen van de bevolking in de betreffende landen in hun ontwikkeling. In de praktijk heeft hun liefdadigheidswerk zich altijd op Nepal toegespitst. Sinds 2003 ondersteunt de stichting een gezin in het Langtang-dal (Kyangjin Gompa) en een kostschool in hoofdstad Kathmandu.

Tandje erbij

In 2015 zijn Henk en Katja in Nepal, wanneer een zware aardbeving plaatsvindt. Diep onder de indruk van de schade die is toegebracht aan het land waar zij zo verknocht aan zijn geraakt, breiden zij hun ontwikkelingswerk uit. Samen met onder meer de Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV) organiseren zij een benefietavond voor Nepal. En gesteund door tal van donateurs is de Stichting Topaspiraties de drijvende kracht achter het herstel van de bruggen op de Dudh Kund trail en de aanleg van een nieuw waterpunt voor de lokale bevolking en toeristen.

In de loop van de tijd gaat de steun aan Nepal naadloos over in noodhulp met betrekking tot het coronavirus dat het land, sterk afhankelijk van buitenlands toerisme, zwaar treft en in isolement stort. Inmiddels is Katja ook benoemd tot toerisme en goodwill ambassadeur van Nepal.

Nieuwe toppen en routes

In Nederland gebruikt Katja haar ervaringen in de bergsport onder meer om bedrijven en organisaties te begeleiden bij teamvorming en het verbeteren van teamprestaties. Een van de aspecten die Katja altijd benadrukt is dat elk team zijn eigen top en weg naar die top bepaalt. Routes en toppen kunnen veranderen in de tijd en ambities bijgesteld worden.

In zekere zin geldt dat ook voor Katja. De tijd van de grote expedities lijkt voorbij. Zij gaat niet meer naar Nepal om een vlag te planten op een Himalaya-reus, maar om een verschil te maken voor de bevolking. Henk en zij combineren interessante trektochten met bezoeken aan de lokale hulpprojecten die zij ondersteunen. Wat niet veranderd is, is de bevlogenheid en de energie die Katja hierbij demonstreert. Ook nu wil ze grenzen verleggen.

Rolmodel

Katja Staartjes was de eerste Nederlandse vrouw op de top van Mount Everest. Het vrouw-zijn heeft haar nooit gemotiveerd, het was eerder een bijkomstigheid van een diep verlangen om als Katja Staartjes op het dak van de wereld te staan. Sindsdien schrijft zij boeken en toert zij het land door om lezingen en presentaties te geven. Het kernwoord: inspiratie en leven naar je mogelijkheden.


Het publiek ziet een vrouw die bescheiden en wars van heroïek vertelt over haar tochten en beklimmingen in het hooggebergte en al het ongemak, chagrijn en blijdschap dat daarbij kwam kijken. Een vrouw waarmee je je makkelijk kunt identificeren en waardoor je je geïnspireerd voelt om je eigen top te zoeken en je eigen grenzen te verleggen.

Vrouwen in de bergsport

Op het nieuwe platform met de naam Grensverleggers, vind je een digitaal archief met de geschiedenis van het Nederlandse alpinisme en expeditieklimmen. Een centrale en toegankelijke plek voor verhalen en informatie over grensverleggende expedities en bijzondere prestaties van Nederlandse bergsporters van toen en nu. In dit archief vind je de grensverleggende expedities van Katja, maar ook een prachtig verhaal over vrouwen in de bergsport. Hierin gaan Katja Staartjes, Frederike Bloemers en Marianne van der Steen met elkaar in gesprek over hun drijfveren, generatieverschillen en klimervaring.

Expedities Katja Staartjes Verhaal: Vrouwen in de bergsport, 4 generaties