MENU

Veilig bergwandelen

Je gaat weer de bergen in. Een mooie top, een nieuw gebied of je eerste meerdaagse bergtocht. En je hebt helemaal gelijk: wandelen in de bergen is super! Of eigenlijk: veilig wandelen in de bergen is super!

Bergwandelen is totaal iets anders dan de wandelingen die je doorgaans thuis in het weekend maakt. En een ongeluk zoals van Corina zit in een klein hoekje. Daarom is voorbereid te bergen in gaan zo van belang. In de bergen stijg of daal je voortdurend, is het terrein zwaarder en kan het weer snel omslaan om maar een paar dingen te noemen. Wat moet je allemaal kunnen en doen om zelfstandig veilig de bergen in te gaan? We helpen je op weg in dit artikel. Klik op de onderstaande afbeelding om de whitepaper 'Veilig bergwandelen' te downloaden.

Harde les op de Jägihorn

In september 2021 vertrek ik naar Zwitserland om samen met mijn, in Zwitserland wonende, vriendin Gerlinda enkele alpine toeren te gaan doen met een gids. Om te acclimatiseren beginnen we in Saas-Grund op de Jägihorn (3206 meter). Met de kabelbaan vertrekken we omhoog naar 3000 meter. Het is even wennen aan de hoogte, maar ik heb daar eigenlijk nooit echt last van. We doen kalm aan, het weer is stabiel. De klettersteig omhoog is prachtig en gaat gestaag. Ik ben wel een beetje licht in mijn hoofd en dus extra alert. Goed eten en drinken, pauzes onderweg en na enkele uren staan we op de top. Een prachtig uitzicht is de beloning.

Bij de afdaling gaat het mis. Bij een steil stuk draai ik mij om, om achteruit af te klimmen. Ik denk dat ik een steen beetpak, maar ik grijp mis terwijl ik wel achterover leun. In volle vaart duikel ik achterover, de helling af over de rotsen. Ik probeer mijzelf direct te remmen en kom na een meter of tien gelukkig tot stilstand. Uit alle macht probeer ik mijn hoofd erbij te houden, maar eenmaal tot stilstand gekomen raak ik in paniek. Ik zie niks meer en merk dat ik mijn bewustzijn verlies. Gerlinda is snel bij mij en probeert me erbij te houden. Gelukkig kom ik snel weer bij, maar lopen gaat niet meer. Ik verga van de pijn en er zit niks anders op dan de helikopter te bellen. Die arriveert snel en takelt me op. In het ziekenhuis blijk ik gescheurde enkelbanden te hebben, een gescheurde hamstring en een flinke hersenschudding.

Had ik mijn helm, maar opgehouden op de terugweg, zoals ik de mensen voor ons ook had zien doen. Een harde les. Ook was het verstandiger geweest voor de eerste dag een kleinere toer uit te kiezen en rustiger te wennen aan de hoogte. Ook al heb ik weinig last van de hoogte, je lijf moet toch wennen. Gelukkig liep het in mijn geval redelijk goed af en kon ik een half jaar later in de herkansing, met succes en een betere voorbereiding!

Zo bereid je je thuis voor

Als je je thuis goed voorbereidt, geniet je straks meer van je wandelingen. En is de kans kleiner dat je onderweg voor onverwachte verrassingen komt te staan.

Tochtenplanning

Ieder berggebied heeft wandelingen voor zowel beginners als gevorderden. Stem de keuze van je bergwandelingen af op wat je aankunt. Als je met meer personen gaat, dan kies je je wandelingen op basis van wat de minst sterke/ervaren wandelaar aan kan. Zo wandelt iedereen veilig en binnen zijn eigen grenzen.

plan je tochtVEILIG MET KINDEREN

Conditie

Iedereen kan bergwandelen. Het helpt natuurlijk wel als je al een aardige basisconditie hebt. Hier werk je thuis aan door regelmatig flinke wandelingen te maken eventueel met een (dag)rugzak op. Ook door twee of drie keer per week hard te lopen, te fietsen of te zwemmen bouw je een goede conditie op. We raden je aan om drie maanden van tevoren te beginnen met trainen. Naast het opbouwen van je conditie geven we je specifieke oefeningen voor thuis om fit de bergen in te gaan.

fit de bergen in

Uitrusting

Belangrijk is dat je uitrusting en kleding functioneel is en bijdraagt aan je veiligheid. Zo zijn er verschillende type bergschoenen voor verschillende soorten terrein. De juiste schoenen zorgen ervoor dat je greep houdt en beschermen je voeten en enkels. Kies een rugzak die past bij het gebruik en die comfortabel zit tijdens het dragen. Denk er bij wandelkleding aan dat je in de bergen allerlei weertypen gaat tegenkomen en werk daarom zoveel mogelijk in laagjes. Je kunt ervoor kiezen om speciale wandelstokken te gebruiken. Laat je bij aanschaf van je uitrusting door een deskundige adviseren. Outdoorwinkels hebben een ruim assortiment en geven goede informatie.

paklijst Bergschoenen Rugzak

Zo loop je in verschillend terrein

Bergwandelen is voor ons als laaglanders iets bijzonders. Ook al maak je in Nederland flinke wandelingen, we leven nu eenmaal in een grotendeels plat land. Dit betekent dat we niet gewend zijn te stijgen en te dalen, om maar iets te noemen. Veilig wandelen in de bergen vraagt om een goede bergwandeltechniek. In de bergen kom je allerlei soorten terrein tegen. Je loopt door een glooiende alpenwei, steekt riviertjes over, klimt dan weer over rotsblokken en steekt puinhellingen en sneeuwveldjes over. Dit maakt een tocht erg afwisselend maar het vraagt ook om verschillende looptechnieken.Een meerdaagse bergtocht vraagt om een goede conditie. Hieraan kun je thuis al werken door aan duursporten te doen. Door flinke afstanden te wandelen, hard te lopen, te fietsen of te zwemmen bouw je al een goede basisconditie op. Verder kun je thuis veel kracht- en mobiliteitsoefeningen doen om fit de bergen in te gaan.

bergwandeltechniek Sneeuw op je pad workshops

Zo ga je veilig op pad

Voor je vertrekt

Het is goed om op de avond voorafgaand aan je bergwandeltocht, deze door te lopen. Plan je vertrektijd zo in dat je ruim voor het donker terug bent. Je kunt, nu je ter plekke bent, de actuele situatie goed overzien. Wat zijn de huidige omstandigheden en de weersverwachtingen? Er kan bijvoorbeeld nog sneeuw liggen op (delen van) je wandeling of er is een passage tijdelijk afgesloten. Deze informatie krijg je van het plaatselijke gidsen- en/of toeristenbureau, via internetsites of van de huttenwaard (van tevoren bellen) als je naar een berghut gaat.

Zorg in ieder geval dat je alle noodzakelijke informatie bij je hebt van opgeladen mobiel met daarin belangrijke (nood)nummers geprogrammeerd tot routekaart en tochtbeschrijving.

Je verbruikt veel energie en je verliest veel vocht tijdens het bergwandelen. Daarom is het belangrijk ruim voldoende water en genoeg eten mee te nemen. Bij een dagtocht neem je al gauw minimaal twee liter water of andere dranken mee. Wat betreft eten onderweg neem je vooral koolhydraatrijke voeding mee zoals brood, mueslirepen, koekjes en (gedroogd) fruit.

Tijdens de wandeling

Tijdens het wandelen is het verstandig een paar veiligheidsregels op te volgen. In de bergen verdwaal je makkelijker en kom je gauw in (te) moeilijk terrein terecht. Blijf op de gemarkeerde routes en neem geen (ongemarkeerde) afstekers. Geef op je mobiel of GPS je startpunt aan en laat de route die je loopt, volgen. Als je de weg kwijt bent, ga dan naar de plek waar de laatste routemarkering stond aangegeven. Doorlopen in de hoop dat je het pad wel weer ergens gaat oppakken, is te riskant. Als je met een groep bent, blijf dan bij elkaar.

Oriëntatie

In de bergen loopt, is het erg belangrijk om altijd te weten; waar ben ik en hoe moet ik verder? Ook als je voornamelijk gemarkeerde routes volgt, zou je deze twee vragen altijd moeten kunnen beantwoorden. Veilig bergwandelen betekent dat je standaard een topografische kaart en kompas (eventueel aangevuld met telefoon met GPS, hoogtemeter of de Tochtenwiki app) meeneemt op je wandelingen. En dat je weet hoe ze werken zodat je ze altijd direct kan gebruiken als het nodig is.

Orientatie

Het weer

Niets is zo veranderlijk als het weer in de bergen. Het kan zomaar gebeuren dat je in de ochtend met volop zon start maar dat het weer tegen de middag betrekt en je voor je het weet in de stromende regen loopt. Of er barst een stevige onweersbui los met hagel, mist, harde windstoten en een flinke temperatuurdaling . Het weer kan er niet alleen voor zorgen dat je een mooie wandeltour vroegtijdig moet afbreken, het kan je ook als wandelaar serieus in gevaar brengen. De meeste bergsporters hebben dan ook heilig ontzag voor het weer in de bergen. Het is belangrijk dat je ter plekke, voor je aan je bergtocht begint, informatie inwint over de actuele weersvoorspellingen. Die krijg je bij het lokale toeristenbureau, via internetsites met info over routecondities of van de huttenwaard (van tevoren bellen) als je naar een berghut gaat.

Onweer in de bergen

Wat als er toch iets gebeurt

Aan alle sporten zijn risico’s verbonden, dat geldt ook voor de bergsport. Risico’s bij bergwandelen verminder je sterk door je bewust te zijn van je ervaring, je kennis en kunde en door bij de keuzes die je maakt aan de veilige kant te blijven. Risico is nooit helemaal uit te sluiten. Ongelukken in de bergen variëren van verstuikte enkels en schaafwonden tot zware ongevallen. En alles wat daartussen zit. Het is goed je bewust te zijn van mogelijke gevaren in de bergen en ook wat je moet doen als er iets gebeurt. In de bergen duurt het nu eenmaal langer voor professionele hulp ter plaatse is dus je bent in eerste instantie op jezelf en eventuele andere bergwandelaars aangewezen. Wat je moet doen bij een ongeval, internationale noodnummers en het alpiene noodsignaal vind je terug in de NKBV Veiligheidswijzer.

Alarmering bij een ongeval

Zo ga je goed verzekerd bergwandelen

Als je de bergen in gaat moet je goed verzekerd zijn. Toch gebeurt het nog steeds dat mensen onvoorbereid naar de bergen afreizen. Voldoende verzekerd zijn in de bergen is een must.

Of je nu beginner bent of een ervaren wandelaar, het is heerlijk het avontuur van de bergen aan te gaan. Daarbij is het belangrijk dat je je bewust bent van de eventuele risico's. Tijdens je wandeling kan een goed begaanbaar pad overgaan in een bergpad dat wellicht wat meer uitdagingen biedt. Misschien liggen er veel stenen los, is het er glad of zijn er delen van het pad weggespoeld. Ervaren of niet een bergwandelaar moet altijd goed opletten.

De NKBV-reisverzekering met bergsportdekking hebben we speciaal voor onze leden ontwikkeld. Deze verzekering heeft een dekkingsperiode van 60 aaneengesloten dagen en biedt alles wat een normale doorlopende reisverzekering biedt, plus een extra dekking voor bergsportrisico’s. Daarnaast is redding en repatriëring waar ook ter wereld verzekerd. We willen dat onze leden goed geïnformeerd en dat hun bergsportactiviteiten gedekt zijn.

bergwandelverzekering