Wandelschoenen koop je het best in een buitensportwinkel; schoenen zijn immers een maatproduct en passen is noodzakelijk. In dit verhaal leggen we je kort uit welk type wandelschoenen er zijn en waar je op moet letten als je een nieuw paar gaat aanschaffen. Zo kom je in de winkel beslagen ten ijs.
Een beetje buitensportwinkel heeft een hele wand vol met wandelschoenen. Maar welke moet je kiezen? Dat hangt natuurlijk af van wat je met die schoenen wilt gaan doen. Ben je daar dus van bewust voordat je de winkel in loopt, want zonder jouw informatie kan een winkelmedewerker je niet goed helpen. Laten we nu die schoenenwand eens doorlopen.
Van oudsher worden wandel- en bergwandelschoenen ingedeeld in categorieën die gemakshalve een hoofdletter A, B, C of D hebben meekregen. Deze classificatie hebben we te danken aan de merken Meindl, Lowa en Hanwag. A is een lichte wandelschoen voor makkelijke wandelingen over goed begaanbare paden en D is een zware stijgijzer vaste alpiene schoen voor sneeuw en ijs. Dit is een eenduidig en makkelijk systeem en voor consumenten is alles in een oogopslag te herkennen.
Het ABCD-systeem is echter aan het verdwijnen. Deels komt dit doordat de wereld van de wandelschoen steeds meer hybride is geworden; er zijn AB, BC en CD schoenen bijgekomen. Daarnaast is door een steeds verdere globalisering het Engels steeds belangrijker geworden en worden schoenen ingedeeld naar gebruik. Denk hierbij aan Hiking, Backpacking en Trekking. Het nadeel hiervan is alleen dat wat fabrikant X Hiking noemt, bij fabrikant Y Backpacking heet. Het wordt er dus niet makkelijker op en daarmee is goed advies inwinnen dus noodzaak.
En dan bedoelen we niet het gewicht, maar het soort wandelingen waar de lichte wandelschoen geschikt voor is. We hebben het dan over een categorie A of AB wandelschoen. Ook kom je ze tegen onder de namen Light Hike, Travel, Trail, Life Style en een enkeling als All-Terrain. Het zijn veelal lage wandelschoenen die geschikt zijn voor wandelingen in vlak tot licht geaccidenteerd terrein. Een dag- of weekend rugzak hoort daar bij. Houdt rekening met een gewicht van 300 tot 450 gram per schoen. De waterdichte exemplaren zijn iets duurder en zwaarder en zweteriger.
Dé wandelschoen waar wij Nederlanders wandelaars nog altijd dol op zijn: de B-schoen ofwel Trekking of Hiking schoen. We lopen er mee door het bos, over asfalt en trekken er de bergen mee in. Eigenlijk precies de soort tochten waar een lichter en comfortabeler A-schoen ook geschikt voor is. De B-schoen is ook favoriet onder Nijmeegse Vierdaagse-lopers. Hij heeft een middelhoge tot hoge schacht. De neus en hak - en vaak rondom - zijn met rubber versterkt om ze te beschermen tegen stenen. Vaak voorzien van een ademend en waterdicht Gore-Tex membraan. Gewicht zo’n 600 gram per schoen.
Na B komt C en in het Engels hebben fabrikanten het dan vaak over Backpacking en Trekking schoenen. Je ziet de overlap al. Deze schoenen bieden nog meer steun en bescherming en zijn daarom geschikt voor lastige paden en uiteraard voor routes van de paden af. Ook voor klim- en klauterwerk op eenvoudige alpiene tochten is dit een betrouwbare partner. Er zijn typen met een extra hoge schacht die erg prettig is in Scandinavië, Schotland en andere drassige gebieden. Helaas is er vaak maar weinig keuze van dergelijke schoenen in de Nederlnadse winkel. Er zijn C-schoenen waarvan de zoolconstructie prima overweg kan met flexibele stijgijzers. Mooi als je gletsjers of bevroren sneeuwvelden moet oversteken. De zool is echter niet stevig genoeg voor ijsklimmen. Uiteraard zijn dergelijke schoenen waterdicht en het gewicht is zo’n 800 gram per schoen.
Verwarring alom. Schrijven we hierboven dat de de Backpacking schoen geschikt is voor de Alpen komen we nu met de echte Alpiene schoen. De Alpiene schoen is een categorie D-schoen. Hij is door de stijve zool minder goed geschikt voor wandelen, maar juist bedoeld voor het hooggebergte en met name voor ijsklimmen en mixed klimmen. Sommige exemplaren zijn voorzien van een uitneembare extra isolerende binnenschoen. De schoenen zijn bijzonder stijf en daarmee geschikt voor stijgijzers. Ze zijn waterdicht en vaak voorzien van geïntegreerde gamaschen. Het gewicht bedraagt als gauw 1000 tot 1600 gram per schoen.
De approach schoen is de laatste jaren een aparte categorie geworden. Het is eigenlijk niet meer of minder dan een lage wandelschoen die in principe ook geschikt is om mee te klimmen. De schoen is goed in staat om druk via de grote teen op treden te zetten. Vaak bevat de zool hier een glad stuk zonder noppen; de klimzone. Qua stevigheid kan de approachschoen varieren. De meeste modellen hebben een lichtgewicht zool. Sommige modellen hebben een steviger zool die soms de stevigheid heeft van een B of B/C schoen. Dat klimt echter minder fijn. Onder de term approachschoen worden steeds meer ook hippe schoenen verkocht die de naam eigenlijk niet waardig zijn.
De enige schoen die niet in het klassieke ABCD-systeem past en met redenen: een klimschoen doet eigenlijk alles wat we in andere schoenen nou net niet willen. Hij zit eigenlijk te strak om comfortabel te zitten, biedt geen ondersteuning en heeft een gladde zool zonder profiel. En glad wil niet zeggen glibberig, want een van de belangrijkste eigenschappen van een klimschoen is grip bieden. Het rubber van de zool heeft de juiste verhouding tussen zacht (om zich te vormen naar grepen) en stevig (om houvast op richeltjes te bieden). Omdat de schoen zonder marge strak om de (voor)voet zit kun je uiterst precies op minuscule treden staan.
Nu weet je wat de meest voorkomende typen wandelschoenen en bergwandelschoenen zijn. Tot slot geven we nog een aantal tips om tot een succesvolle aankoop over te gaan.
Koop je schoenen in de namiddag. Na het wakker worden - liggen - zijn je voeten kleiner dan als je er al een halve dag op hebt zitten. Ga dus ook geen schoenen kopen na een hele dag zittend vergaderen.
Weet goed waar je schoenen voor wilt hebben. Een wandeling in Nederland, de bergen of zelfs in de tropen, het levert een andere type schoen op.
Leer is vaak wat zwaarder en ook zijn lederen schoenen veelal wat duurder. Leer behoeft ook meer onderhoud. Schoenen van leer zijn doorgaans duurzamer dan schoenen van synthetische materialen.
Kies een schoen die je makkelijk aan kan aantrekken. Je voet in een schoen moeten wringen omdat de instap te klein is, heeft tot gevolg dat je de schoenen uiteindelijk niet draagt.
Een haakje of een lus in het midden van de tong voorkomt dat de tong tijdens het wandelen scheef kan zakken. Een blokkeer-oog op de overgang van voorvoet naar schacht zorgt er voor dat je de spanning op de voorvoet en de schacht verschillend kan regelen.
Afhankelijk van het type wandeling of tocht kies je voor schoenen met meer of minder bescherming rondom en een grof dan wel minder grof profiel. Let ook op de ‘rem’ bij de hak als je veel de bergen in gaat. Handig of zelfs onmisbaar in nat gras of sneeuw.
Eén type wandelschoen is vaak te koop in een waterdichte en niet waterdichte versie. De laatste zijn vaak goedkoper en minder warm/zweterig. Wandel je dus alleen met mooi weer, en zijn natte voeten geen risico dan is waterdicht niet nodig.
Met een wandelschoen beleef je avonturen en hij wordt een soort vriend. Een goede schoen gaat lang mee, maar het eerste dat verslijt is de zool. Vraag in de winkel of de schoen verzoolbaar is waardoor de vriendschap langer duurt.
Koop nieuwe schoenen in de winkel. Ze hebben verstand van zaken, je kan proef lopen en veelal ruilen als ze thuis toch niet helemaal top zitten. En je hoeft geen schoenen heen en weer te sturen. Wel zo duurzaam!