Meer dan 100 kilometer en 5.000 meter hoogteverschil in 5 dagen. Dat zijn de cijfers van de Alta Via della Val Venosta, of op z’n Duits Vinschger Höhenweg in Südtirol.
Een pittige meerdaagse trail in vijf etappes, van de bron van de Adigerivier vlakbij het dorp Reschen naar Kasteel Juval, het zomerverblijf van de bekende bergbeklimmer Reinold Messner. Wij verkennen de eerste drie etappes.
Het Vinschgau – in het Italiaans: Val Venosta - ligt in het noordwestelijkste puntje van Südtirol, een streek in het noorden van Italië, die van oorsprong bij Oostenrijk hoorde. Veel mensen zien het dal over het hoofd bij het maken van vakantieplannen. Onterecht, want het is een fantastisch gebied om te wandelen. De Höhenweg biedt eindeloze vergezichten over het Vinschgaudal, je ziet een verscheidenheid aan landschappen in deze streek met een bewogen en boeiende geschiedenis. Onze tocht begint in Reschen en eindigt in Tanas.
Zuid-Tirol; Oostenrijk of toch Italië? Zoals je hierboven al las, heb je zowel een Duitse als Italiaanse benaming van deze route. De voertaal is Duits, er heerst een Oostenrijkse gemütlichkeit en toch is Zuid-Tirol onderdeel van Italië. In 1919, na de Eerste Wereldoorlog, werd deze streek als beloning voor de steun tijdens de Eerste Wereldoorlog aan Italië toegezegd. De Duitstalige bevolking kwam daardoor opeens in Italië te wonen. Nog altijd is deze verandering niet geheel geaccepteerd door de lokale bevolking.
De NKBV is er om jou alles te laten halen uit je bergwandelactiviteiten. We helpen je alvast goed voor te bereiden voor je komende bergwandelingen.
Om 8.00 uur ontmoeten we onze gids Tiziana bij het hotel. Met een beetje gezonde spanning en vol goede moed zijn we klaar voor de eerste etappe van de Vinschger Höhenweg. Op het programma staat 19,7 kilometer van Reschen naar Planeil. Officieel begint de eerste etappe bij de bron van de Adigerivier. Een klein stroompje water komt hier de berg uit en het is moeilijk te bevatten dat dit het begin is van een kolkende rivier die uitmondt in de Adriatische Zee bij Venetië. Maar allereerst vindt dit kleine stroompje zijn weg naar de Reschensee. Net als het stroompje dalen wij af naar dit stuwmeer. We passeren het dorp Graun im Vinschgau. Zo’n 75 jaar geleden lag dit dorp een stuk lager, op de plek waar nu de Reschensee ligt. Tegenwoordig getuigt alleen de kerktoren die groots boven het water uitsteekt, van het bestaan van dit verzonken dorp. Een gek gezicht. Tiziana, onze gids, vertelt dat de bouw van de stuwdam voor aardig wat ophef heeft gezorgd bij de toenmalige bewoners. De aankondiging van de bouw van de stuwdam werd destijds alleen in het Italiaans gedaan. Dat, terwijl Duits, ondanks de Italianiseringspolitiek van Mussolini, nog steeds de voertaal was in Zuid-Tirol. De bewoners van Graun im Vinschgau werden verrast, ze wisten niet wat hen te wachten stond; hun dorp dat geheel onder water kwam te staan.
Onze route gaat verder over de promenade langs het meer richting St. Valentin. Hier duiken we het bos in. Afgezien van hier en daar een kudde koeien komen we niemand tegen. De hoge bomen en de groene weides geven ons een sprookjesachtig gevoel. Af en toe kunnen we door de bomen heen kijken en hebben we uitzicht over de Vinschgau. Wanneer het helder weer is, kan je in de verte de Ortler (3905 m) zien liggen. Het laatste stuk van de eerste etappe gaat door groene bergweides met hoog gras. Als we het Planeiltal indraaien, zien we een mooi authentiek dorpje liggen, met een klein kerkje en oude huizen. Ons eindpunt van deze dag; Planeil. We slapen vannacht in Gasthof Gemse.
Klaar voor een nieuwe dag! Deze fysiek uitdagende etappe brengt ons van Planeil naar Almhotel Glieshof in het Matschdal. De originele route loopt via Malettes en het dorpje Mals, grotendeels evenwijdig aan de hoogtelijnen en voornamelijk door het bos. Hiervoor staat 28,6 kilometer. Wij kiezen voor een variant. In plaats van om de bergkam heen te lopen, steken wij er dwars overheen naar het andere dal. Op deze manier komen we boven de boomgrens uit en staan we vandaag ook nog op drie topjes.
In het dal trekken wat dunne wolkjes op, de temperatuur is nog aangenaam en de zon komt tevoorschijn achter de bergen. De dag start direct met een stevige klim. We zijn wakker! Op naar de Spitzige Lun (2324 m), 725 meter stijgen. In een traag, maar gestadig tempo lopen we door het bos omhoog. Zo nu en dan stoppen we even voor een slokje water, maar door het gebrek aan wind, worden we direct aangevallen door een zwerm vliegen. Snel door dus. Als we na ongeveer 1,5 uur boven de boomgrens uitkomen zitten we op bijna 2.200 meter hoogte. Normaal gesproken vind je de boomgrens op zo’n 2.000 meter hoogte. Volgens Tiziana hebben de bomen hier de mogelijkheid om hoger groeien door de goede omstandigheden; het is hier warm en vochtig.
Eenmaal boven de boomgrens is het nog een kwartiertje naar het topje van de Spitzige Lun. Het megagrote kruis op de top is imposant. Net als het uitzicht. Rechts zie je de Reschensee, recht voor je kijk je het Zwitserse Val Müstair in en links zie je in de verte de Orlter liggen. We laten een boodschap achter in het topboek en vervolgen onze weg naar de volgende top; de Niederjoch (2460 m). Onderweg passeren we een kudde koeien. Waarschijnlijk komen er deze dagen niet heel veel wandelaars langs, want ze zijn nieuwsgierig en komen even kennismaken. Onze bezwete zoute lichamen vinden ze heerlijk. Als we niet uitkijken worden we van top tot teen afgelikt. Vanaf de Niederjoch lopen we over de bergkam naar de Hochjoch (2570 m). Het laatste topje kunnen we ook afvinken. Tijd voor Gipfelschnaps! Tiziana haalt een klein flesje uit haar tas. We moeten immers proosten op het halen van ook de laatste top.
Het is nu nog zeker 3,5 uur lopen naar de boerderijen van de Glieshof Alm. Het eerste stukje gaat over de bergkam. De wolken vanuit het dal hangen tegen ertegenaan en kruipen er langzaam overheen. Binnen enkele minuten lopen we in de mist. We dalen 500 meter af en pakken de originele route van de Vinschger Höhenweg weer op. Het laatste stuk gaat op en af over een smal paadje evenwijdig aan de hoogtelijnen. Bij Almhotel Glieshof ploffen we voldaan neer op het terras, de schoenen gaan uit en we bestellen een groot stuk taart.
Route etappe 2 (originele route) Route etappe 2 (bovenlangs)
Heb jij al plannen voor aankomende zomer? Of kun je nog wel wat inspiratie gebruiken? Check de gebiedsinformatie pagina's voor meer informatie over Zuid-Tirol.
Het lichaam voelt stram, de kuiten staan op spanning, maar na een goed ontbijt zijn we klaar voor een nieuwe dag. Vandaag gaat het van Almhotel Glieshof naar Tanas, een etappe van 21,7 kilometer. Het begint eenvoudig. Vanaf de Glieshof boerderijen lopen we het Matschdal helemaal uit, voornamelijk naar beneden over een breed karrenpad. Zo kunnen we de zware benen een beetje loslopen. Aan de overkant van het dal kunnen we het pad zien waar we de dag daarvoor naar beneden zijn gekomen. Indrukwekkend steil ziet het eruit. Na ongeveer 2,5 uur zien we aan de overkant Bergsteigerdorf Mats liggen. Steeds meer Alpendorpen sluiten zich bij het Bergsteigerdorf-initiatief aan, dat staat voor kleinschalig toerisme en de harmonie tussen mens en natuur. De bergen zijn van grote waarde voor zowel de bevolking als de bezoeker. Deze dorpen zeggen ‘nee’ tegen massatoerisme en omarmen kleinschalig en duurzaam toerisme. Lees via onderstaande button meer over de Bergsteigerdorfer.
Via een stukje asfaltweg vervolgen we onze route. Wel een beetje saai, hopelijk blijft dit niet zo de hele dag, zeggen we tegen elkaar. Gelukkig duiken we, een half uurtje later, na het passeren van een aantal boerderijen, het hoge weiland in en komen we opeens op een smal wandelpaadje terecht. We passeren een kloof waar een klein straaltje water doorheen loopt. Dit zal er in de winter wel anders uitzien. Opvallend is de vriendelijkheid en de gastvrijheid van de lokale bevolking. Elke boer neemt de moeite om te groeten en de etappes lopen hier en daar over het land van de boeren.
De etappe loopt een groot deel langs een eeuwenoud irrigatiesysteem op 1400 meter hoogte. Evenwijdig aan het wandelpad loopt een acht kilometer lang smal kanaal waarin water stroomt dat van een riviertje is afgetapt. Boven elk weiland zit een sluis. Door zo’n sluis open te zetten irrigeren de boeren hier hun weilanden. Ze hebben onderlinge afspraken over wie wanneer aan de beurt is en ze houden zich daar strikt aan. Bijzonder om te zien dat dit oude irrigatiesysteem nog steeds in gebruik is en dat het werkt.
We zijn ondertussen uit het Matschdal en kijken weer uit op de Vinschgau. De groene weilanden maken hier plaats voor een uitgedroogd landschap. Een compleet andere vegetatie dan het Matschdal, waar we in de ochtend liepen. We voelen het verschil ook direct in de temperatuur. De zon staat er vol op, en het is zweten geblazen.
In Tanas verblijven we in Gasthof Paflur, authentiek, de tijd heeft er stilgestaan. De kamers zijn nog zoals ze 20 jaar geleden zijn ingericht. En de taart is minstens zo authentiek: royale stukken Apfelstrudel, om he vingers bij af te likken. Precies wat je nodig hebt na een dag op de Vinschger Höhenweg!
Officieel bestaat de trail uit vijf etappes. Het zijn pittige dagen, met lange afstanden en veel hoogtemeters. Uiteraard is het mogelijk om deze etappes naar eigen lengte in te delen. Omdat de Höhenweg niet hoger gaat dan 2218 meter is hij ook goed te lopen in de maanden juni en september.
Als NKBV-lid draag je bij aan het onderhoud van paden en hutten. Elk jaar dragen de leden gezamelijk €400.000,- bij aan het Gegenrechtfonds. En wist je dat je als NKBV-lid korting krijgt in de meeste berghutten in de Alpen?
