GPS deel 1

Gps fabrikanten

Als je in Nederland op zoek gaat naar een gps dan kom je al snel uit bij Garmin. Ooit waren er meer merken verkrijgbaar en je hebt wellicht de naam Magellan wel eens voorbij zien komen. In de wereld van de wandel gps zijn ze nagenoeg allemaal ter ziele of lastig te verkrijgen. Garmin heeft de slag duidelijk gewonnen. Bij de fiets gps-sen zijn er nog wel een paar andere spelers. Denk hierbij aan Teasi, Mio, Lezyne en Wahoo.

Wat kost een gps?

Garmin mag dan zo’n beetje het enige merk zijn, toch is er nog keuze genoeg. Het prijskaartje van een gps is afhankelijk van zijn functies en dus waar je een gps voor wilt gebruiken. De prijs van een gps begint bij zo’n € 100 voor een eenvoudige gps tot boven de € 600 voor zogenaamde alleskunners. Welke nu te kiezen?

Het instapmodel

Het instapmodel onder de gps-sen heeft een monochroom scherm (grijstinten en ‘wit’), werkt op batterijen en wordt bediend door middel van knoppen. Deze gps heeft meestal geen echte kaart en een niet al te groot intern geheugen. Hij is prima geschikt voor het opslaan van een route of om de weg terug te vinden naar de auto. Prijs rond de 100 euro. Een goed voorbeeld van zo’n instap gps is de Garmin eTrex 10.

De middenklasser

Vanaf zo’n € 150 tot € 300. Het scherm is een kleurenscherm en bediening is vaak nog steeds via knoppen. De goedkopere modellen hebben standaard een Europese kaart voor geïnstalleerd. Dankzij de kaart kan je ook routes uitzetten op de gps. De Garmin GPSMAP 64x en de Garmin eTrex 22x zijn goede voorbeelden als je van traditionele knoppen houdt. De Garmin eTrex Touch 35 is een van de goedkopere gps-sen met een touchscreen. De Teasi One 4 is een bijzondere eend in de bijt: een touchscreen kleurenscherm en vooraf geïnstalleerde topo kaarten voor een prijs van rond de € 200.

De topklasse

Alles boven de € 300. Hij heeft veelal nog slechts een knop: aan/uit. Alle andere functies bedien je - zeker bij de duurdere modellen – met een touchscreen. Naast een gps beschikken de duurdere modellen ook over een barometrische hoogtemeter, een (groter) kleuren touchscreen, meer geheugen, soms een camera en werken ze op batterijen of een oplaadbare accu. De echt duurste modellen hebben veelal een dubbelfunctie van gebruik als auto navigatie, op de fiets en tijdens het wandelen. Wel worden sommige modellen voor dit laatste doel wat groot en zwaar. De Garmin Montana 680t en de Garmin Oregon 750t zijn mooie voorbeelden. Een topmodel met alle toeters en bellen en knoppen bediening is de onverwoestbare Garmin GPSMAP 64sx.

Kaarten

Afhankelijk van de prijs van een gps is er wel of geen kaart voor geïnstalleerd. Bij de meeste goedkopere modellen kan je globaal zien waar je bent. Ze bevatten zeker geen kaart waar je op kan wandelen. Daarnaast zijn veel Garmins uitgerust met een Garmin TopoActive Europa kaart waarop je prima kan wandelen en fietsen zolang je niet buiten de gebaande paden gaat. De TopoActive kaart is een vector kaart dus als je inzoomt zie je meer detail. Daarnaast is hij routeerbaar: afhankelijk van de gps instellingen kan hij routes bereken. Kies je voor fietsen dan zal hij bijvoorbeeld fietspaden kiezen en bij wandelen de voorkeur geven aan wandelpaden. Ga je van de paden af dan zal je aan de gang moeten met topografische kaarten. En natuurlijk zijn er ook specialistische kaarten als je bijvoorbeeld graag skiet. Grofweg zijn er twee methoden om een topografische kaart in de gps te krijgen.

Betaald kaartmateriaal

De eerste is de kaart gewoon online kopen en deze naar je gps downloaden. De goedkoopste betaalbare kaarten van Garmin zijn de Topo Light kaarten. Ze kosten € 20 en hebben een schaal van 1:25.000. Het zijn kaarten die als basis Open Street Map (meer hierover verderop) kaartmateriaal gebruiken waar Garmin een eigen sausje overheen heeft gegoten. Updaten van het kaartmateriaal kan niet.

De meeste kaarten van Garmin zijn echter Topo Pro kaarten. De kaarten hebben eveneens een schaal van 1:25.000 en worden gemaakt op basis van lokale topografische diensten. Deze kaarten kunnen wel worden ge-update. Topo Pro kaarten zijn echter redelijk kostbaar. Neem bijvoorbeeld de Topo TransAlpine+ Pro kaart. Hierop staat Oostenrijk, een deel van Zuid-Duitsland, Oost-Zwitserland, Noordoost-Italië en West-Slovenië en kost rond de € 149,00. Nu is dit in prijs nog een redelijk gunstig voorbeeld want de prijzen lopen op tot vele honderden euro’s. Alleen Zwitserland bijvoorbeeld kost € 359,00. Zo’n bedrag uitgeven is natuurlijk alleen interessant als je echt veel in een gebied wandelt.

Garmin heeft dit ook onderkend en is gekomen met een oplossing: Birdseye kaarten. Dit zijn gedigitaliseerde papieren raster kaarten. Omdat het raster kaarten zijn, krijg je als je verder inzoomt niet meer detail, maar omdat het gescande topografische kaarten zijn, is dit vaak ook niet nodig. De prijzen lopen van € 20 tot € 50 euro. Maar het kan ook gratis.

Gratis: Open Street Map

Open Street Map (OSM) kaarten zijn geografische kaarten die door een groep vrijwilligers online gezet worden. Nu klinkt dit wat simplistisch, want professioneel is het zeker. OSM maakt gebruik van kaarten die bijvoorbeeld door topografische diensten gratis openbaar worden gemaakt. De mensen achter OSM maken deze kaarten vervolgens geschikt om op een gps te gebruiken. Het installeren van OSM kaarten op je gps is niet voor iedereen even gemakkelijk en als je zelf digitaal niet de handigste bent dan is het slim om iemand die het al gebruikt te raadplegen. En goed bron om gratis kaartmateriaal de downloaden is de Duitstalige website www.freizeitkarte-osm.de

Routes maken, delen en downloaden

Wandelroutes kan je maken in je gps, echter heel gebruiksvriendelijk is dit niet. Elke gps kan je aansluiten op een computer en zeker Garmin heeft een prima programma – Basecamp genaamd - om routes mee te maken en die vervolgens naar je gps te sturen. Ook zijn er tal van gratis mogelijkheden om online routes te maken en die naar je gps te uploaden. Of om een route die een ander gemaakt heeft in je gps te zetten. Kijk maar eens op bijvoorbeeld de tochtenwiki van de NKBV en er gaat een wereld voor je open.

TOCHTENWIKI

Smartphone als gps

In bijna elke smartphone zit een gps. Hoe dacht je anders dat Google Maps je kan vertellen waar je je bevindt en hoe lang het duurt om thuis te komen? Handig in de stad om al wandelend je weg te vinden of met auto of fiets op tijd op je volgende afspraak te komen. In de vrije natuur waar geen wegen zijn, is Google Maps echt te beperkt. Toch kan je je smartphone nog prima gebruiken als wandel gps. Ook kan je via talloze apps routes downloaden naar de je smartphone en die gaan wandelen of fietsen. En dit zonder tussenkomst van de PC. Wel zo gebruiksvriendelijk. Topogps (www.topo-gps.nl) is voor Nederland een prima app die werkt met topografische kaarten.

Toch moet je er wel rekening mee houden dan een smartphone zeker in de bergen op langere tochten zo zijn beperkingen heeft. In de eerste plaatst vreet een gps batterijen en is je smartphone dus relatief snel leeg. En aangezien je van de telefoon afhankelijk bent als er iets fout gaat… Neem dus altijd een vette powerbank mee zodat je zeker weet dat je van de ene hut in de ander kan komen. En bedenk ook dat de meeste smartphones lang niet zo ‘rugged’ zijn als een echte handheld outdoor gps. Een val en je scherm ligt in gruzelementen.

Tot slot

Tot slot nog een laatste opmerking. Als je er op uit trekt met een gps of een smartphone, neem dan altijd ook nog een kaart en kompas mee als daar heen gaat waar mensen en hulp schaars zijn. Techniek op stroom valt altijd uit op het moment dat je het niet kan gebruiken. Dan zijn een topografische kaart en een kompas goud waard. Als je tenminste weer hoe ze werken, maar dat is een ander verhaal.