Impact op gletsjers

Een van de meest opvallende veranderingen in de Alpen is de afname van de gletsjers. Sinds de jaren ‘80 is het gemiddelde oppervlak van de gletsjers in de Alpen met ongeveer 20% afgenomen. Als deze trend zich voortzet, zullen veel gletsjers binnenkort volledig verdwijnen.

Diemferner 2011. (Foto: ÖAV Gletschermessdienst / M. Strudl) Diemferner 2022. (Foto: ÖAV Gletschermessdienst / M. Strudl)

De afname van de gletsjers heeft grote gevolgen voor het ecosysteem van de Alpen en de levensstijl van de plaatselijke bevolking. Gletsjers spelen namelijk een belangrijke rol bij het reguleren van de waterhuishouding in de Alpen, het smelten ervan kan leiden tot overstromingen en aardverschuivingen. Bovendien hebben de gletsjers een grote toeristische aantrekkingskracht en is het verdwijnen ervan een bedreiging voor de lokale economie.

Gevolgen klimaatverandering voor de bergsport

De klimaatverandering heeft verschillende gevolgen voor bergwandelaars en de bergsport in het algemeen. Enkele belangrijke voorbeelden hiervan zijn:

• Smeltende gletsjers en permafrost: Door de stijgende temperaturen smelten gletsjers en permafrost sneller, wat kan leiden tot instabiele terreinen en gevaarlijke situaties voor bergwandelaars.

• Extremer weer: Klimaatverandering kan leiden tot extremer weer, zoals meer hevige regenval, stormen en droogtes. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren voor bergwandelaars, bijvoorbeeld door aardverschuivingen of overstromingen.
• Verschuivende seizoenen: Het klimaat verandert de tijden waarop bergen sneeuwvrij zijn en wanneer het weer veilig is om te klimmen. Het gevolg kan zijn dat traditionele routes niet meer veilig zijn en dat wandelaars hun plannen moeten heroverwegen.

Gevolgen klimaatverandering voor berghutten

Ook berghutten lijden onder de gevolgen van klimaatverandering:

• Berghutten die zich op of nabij gletsjers bevinden, kunnen in gevaar komen door het smelten van de gletsjers. Dit kan overstromingen en aardverschuivingen veroorzaken die de hutten beschadigen of vernietigen.
• Klimaatverandering kan leiden tot meer extreme weersomstandigheden in berggebieden, zoals hevige stormen, overvloedige regenval of sneeuwval en hoge windsnelheden. Dit kan de veiligheid van de hutten in gevaar brengen en hun structurele integriteit aantasten.
• Berghutten die afhankelijk zijn van sneeuw voor hun watervoorziening, kunnen problemen krijgen als gevolg van verminderde sneeuwval als gevolg van klimaatverandering. Dit zorgt voor watertekorten en problemen bij het aanbieden van sanitaire voorzieningen.
• Klimaatverandering kan er ook voor zorgen dat er een toename van natuurlijke gevaren in berggebieden ontstaat, zoals lawines en aardverschuivingen. Dit kan de veiligheid van berghutten in gevaar brengen en kan de toegankelijkheid van de hutten beperken.

Duurzaamheid bij de NKBV

De NKBV is zich bewust van de impact van klimaatverandering op de bergsport en het milieu in de bergen. De organisatie heeft daarom verschillende initiatieven genomen om deze impact te verminderen en bewustzijn te creëren bij haar leden en het brede publiek.

Een van de belangrijkste initiatieven van de NKBV is het 'duurzaamheidsbeleid':

• Het verminderen van de ecologische voetafdruk van de vereniging en haar leden.
• Het stimuleren van duurzaam gedrag in de bergsport.
• Het bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van berggebieden.
• Het vergroten van het bewustzijn bij leden en het brede publiek over de impact van de bergsport op het milieu.

Visie op duurzaamheidWat jij zelf kan doen

Aanpassen gletsjertochten

Jarenlang heeft Bergsportreizen, reisorganisatie van de NKBV, gletsjertochten georganiseerd. Door de gevolgen van klimaatverandering waren veel gletsjertochten niet meer mogelijk. Dit omdat gletsjers kleiner werden en gevaarlijker om overheen te bewegen. Daarom moesten er alternatieve routes worden bedacht. De tochten zijn nu vaker door rotsachtig terrein, technisch uitdagender en er komen vaker klettersteigpassages voor. Omdat deze tochten niet meer geheel gericht zijn op de gletsjer, hebben we de naam veranderd van ‘gletsjertochten’ naar ‘hoogalpiene tochten’.

hoogalpiene tochtHoogalpiene beklimmingKlettersteig