Het tweede artikel in de serie van 3

knieletsel bij bergwandelaars oefeningen voor knieën en enkels

Doe jij voor de vakantie oefeningen om blessures te voorkomen? Volgens fysiotherapeuten neemt zo’n 60% van de patiënten het vaak niet al te nauw met hun adviezen. We hebben veel te doen in ons dagelijks leven, en hebben of nemen dan niet altijd de tijd om ons goed voor te bereiden op een inspannende reis zoals een bergwandelvakantie. Het is zonde als je om die reden je reis niet kunt maken, of er onderweg achter komt dat het toch wat te zwaar is voor je lichaam. In dit artikel lees je daarom welke knie- en enkelklachten het meest voorkomen onder bergwandelaars, en hoe je je knieën en enkels beter kunt voorbereiden op je vakantie in de bergen.

Naar de dokter/fysio

• “Dokter, ik ben rond de Drei Zinnen gaan wandelen en de eerste dag ging alles prima maar de volgende ochtend kwam ik mijn bed bijna niet meer uit van de stijfheid en pijn. Vroeger klom in de Mont-Blanc op zonder problemen.”
• “Een vriend heeft me meegenomen naar een via ferrata. Nooit eerder gedaan, erg leuk, uiteindelijk zelfs een D route gedaan. Ik heb nu alleen zo veel last aan de buitenkant van mijn enkel. Terwijl ik thuis iedere week wandel zonder problemen.”
• “Mijn zoon is een skifanaat en door zijn enthousiasme heb ik besloten om het ook weer op te pakken. Uiteraard heb ik gloednieuwe Fischers All Mountain ski’s gekocht. Tot mijn verbazing was ik het niet verleerd en ik moest mijn zoon natuurlijk wel bijbenen. Dat ene stukje off-piste was alleen niet zo’n goed idee. Sindsdien lijkt er iets te verschieten in mijn knie en als ik uit de auto stap lijkt het wel of mijn knie vastzit.”

Wanneer de vakanties aflopen, melden zich veel mensen met knie- en enkelklachten bij de dokter of fysiotherapeut. Een gemiddelde huisarts ziet op jaarbasis ongeveer 30 patiënten met knieklachten. Voor enkelverzwikkingen ligt dit aantal iets lager op ongeveer 20 patiënten per jaar. De spoedeisende hulp ziet per jaar ongeveer 6.000 patiënten met knieklachten en 15.000 patiënten met enkelklachten. Daarnaast gaat een deel van de mensen rechtstreeks naar de fysiotherapeut. De meeste letsels ontstaan tijdens sportbeoefening. Dat geldt ook voor bergsporters, zo bleek uit navraag bij het NKBV-ledenpanel. In de meeste gevallen zijn de knie- en enkelklachten na ongeveer drie maanden uit zichzelf hersteld. Mensen met aanhoudende klachten worden vaak doorgestuurd naar een specialist zoals een orthopedisch chirurg of een sportarts. 

Letsels in het algemeen

Letsels van de knie en enkel bestaan voor het merendeel uit schade aan pezen en ligamenten, oftewel banden. Het verschil is dat pezen verbonden zijn aan een spier en ligamenten niet. In mindere mate komen ook letsels aan spieren en botten voor. 

Letsels worden veroorzaakt door traumatische of niet-traumatisch gebeurtenissen. Traumatisch betekent dat klachten zijn ontstaan na een duidelijk voorval zoals bijvoorbeeld een verzwikking of een val waarbij je direct pijn voelt en soms een knap of pop voelt of hoort. Voorbeelden van traumatische letsels zijn gescheurde banden zoals een gescheurde kruisband of een gescheurde enkelband. Botbreuken behoren uiteraard ook tot de traumatische letsels. Niet-traumatisch is het tegenovergestelde, waarbij de klachten langzaam zijn ontstaan zonder een acuut moment en waarbij de pijn meestal geleidelijk optreedt. De meeste niet-traumatische letsels ontstaan door overbelasting. Het onderscheid tussen traumatisch en niet-traumatisch is van belang omdat de behandeling en het herstel verschilt. Over het algemeen is de behandeling van traumatische letsels intensiever en verloopt het herstel ongunstiger. 

Veel voorkomende knie- en enkelletsels
Klik op de letsels om meer te lezen over het herkennen, de oorzaak en behandeling ervan.

Wat voor oefeningen kan je thuis doen? 

Die vind je in het het derde deel van deze serie: Oefeningen voor Knieën/enkels 

 
Auteur: NKBV-Medische Commissie (Paul van der Voort)