Wandelen door de bergen is natuurlijk al avontuurlijk genoeg. Maar op het moment dat je ook nog oog in oog komt te staan met een wild dier, maakt dit je trektocht helemaal af. Het is handig om te weten welke dieren je kunt verwachten in de Alpen en hoe je ermee om moet gaan. Daarom geven we je een overzicht van elf veelvoorkomende dieren in de Alpengebieden.
Hoor je tijdens jouw bergtocht een fluitend geluid? Dan ben je hoogstwaarschijnlijk in de buurt van een Alpenmarmot. Marmotten kun je op vele plekken in de Alpen spotten. Deze pluizige knaagdieren leven boven de boomgrens op grasvelden in de bergen. Met hun gefluit laten ze andere marmotten weten dat er gevaar dreigt. Ze graven met hun krachtige klauwen gangstelsels waar ze bij gevaar kunnen schuilen. Let dus goed op de gaten in de grond, hier kan zomaar een marmottenkopje uitkomen. Marmotten zijn ongevaarlijke dieren, maar blijf toch op afstand om ze niet af te schrikken en hun gedrag niet te verstoren.
Terwijl jij je een weg naar boven ploetert, springt de steenbok van steen naar steen. Hoe steil die rotswand ook is. Zowel bewonderenswaardig als jaloersmakend! De steenbok ziet er met zijn enorme hoorns machtig uit. Ze komen voor in bergachtige gebieden op grote hoogte, vanaf zo'n 2000 meter. In de winter dalen ze af naar lager terrein waar geen sneeuw ligt. Het grootste deel van de steenbokken leeft in Zwitserland. Ze zijn opvallend makkelijk te zien bij het dorp Pontresina in Graubünden, hier sterken ze na de winter aan bij de bosrand. Andere goede plekken om Alpensteenbokken te spotten zijn de Orobische Alpen in Italië, Hohe Tauern in Oostenrijk en in de Julische Alpen in Slovenië. Het kan zomaar dat er ineens een steenbok op het wandelpad staat. Loop er met een boog omheen en laat vooral zien dat hem of haar niet in de weg zal staan.
De gems is net als de steenbok verwant aan de geit, maar er zijn grote verschillen. Ten eerste is de gems niet alleen familie van de geit, maar ook van de antilope. Ook is hij kleiner van stuk en heeft minder imponerende hoorns. Deze geitachtige kun je al vanaf zo'n 1000 meter hoogte tegenkomen. Gemzen zijn ontzettend goede klimmers. Zelfs een bijna verticale bergwand beklimmen ze zonder moeite en ze kunnen meters ver springen. Ga je op bergvakantie tussen Chamonix en Zermatt? Dan heb je goede kans om een gems te zien! Ook Gran Paradiso Nationaal Park in Italië staat bekend om de gemzen.
De lynx was vroeger een veelvoorkomend roofdier in Europa, maar tegenwoordig is hij een zeldzaamheid. Hoewel de Lynx nu beschermd is, zijn de aantallen laag. Extra bijzonder dus als je deze katachtige met zijn prachtige pluimoren kunt zien. De lynx leeft in bergachtige gebieden met veel bos. Ze worden in Frankrijk, Duitsland en Zwitserland regelmatig gezien. Zelfs in de Ardennen is een enkele lynx gespot. Oog in oog met een lynx, dat is wel even spannend. Toch hoef je je geen zorgen te maken. Zolang jij niks doet, zal de lynx dit ook niet doen. Blijf rustig staan en verstoor het dier niet. En vooral, geniet! Vergeet geen foto's te maken als bewijs voor het thuisfront.
Weet jij al waar je je volgende huttentocht gaat lopen? Laat je inspireren door de mooiste berggebieden.
Wandel je door de bergen en zie je ineens een afdruk van een berenpoot in de sneeuw staan. Dat is even slikken. De adrenaline giert gegearandeerd door je lijf. Ben je in een gebied waarvan je weet dat er beren leven, blijf dan vooral op de paden. Het is ook verstandig veel geluid te blijven maken. Beren houden er niet van om verrast te worden. Horen ze je aankomen, dan gaan ze zelf weg. Een berenbelletje meenemen kan ook fijn zijn, zeker als je alleen bent. Dit belletje rammelt continu waardoor het als waarschuwing voor de beer fungeert. Komt een beer toch jouw kant op, blijf dan rustig en ga zeker niet rennen. Als een beer agressief wordt is de beste oplossing op de grond te gaan liggen en doen alsof je dood bent. Je kunt ze tegenkomen in Italië, Zwitserland, Oostenrijk en Zuid-Duitsland. Toch is de kans erg klein, want het gaat maar om enkele tientallen beren in het volledige Alpengebied. Ze worden het vaakst waargenomen in natuurpark Adamella-Brenta in Italië.
Deze vogel herken je aan zijn zwarte veren, rode poten en kromme, gele snavel. Het zijn ware stuntvliegers, je ziet ze vaak zweven op de luchtstromen. Alpenkauwen komen bijna altijd boven de boomgrens voor, al willen ze bij tekort aan voedsel ook wel richting de bewoonde wereld trekken. De alpenkauw is ongevaarlijk voor de mens, maar let wel goed op je eten want ze willen nog weleens wat meepikken. Ben je in de Alpen, kijk dan dus goed naar boven om ze te spotten. En vergeet je verrekijker niet!
De wolf zorgt voor heel wat oproer in Nederland. Hoewel er weer een aantal rondlopen is de kans klein dat je ze hier spot. In andere landen is deze kans iets groter. Zo wandelen ze rond in de bergen in Zuid-Duitsland, Oostenrijk, Italië, Frankrijk en Zwitserland. Het ging lange tijd slecht met de wolf. Er werd zoveel op het dier gejaagd dat ze bijna uitgestorven waren in de Alpen. Inmiddels zijn er weer vele roedels in de Alpen, die zich langzaam verspreiden over Europa. Vandaar dat er af en toe ook een wolf in Nederland ronddwaalt. Maak je geen zorgen over een ontmoeting met een wolf, het zijn schuwe dieren die liever vluchten dan aanvallen.
Met een spanwijdte tot 2,40 meter is hij bijna niet te missen! De steenarend is een opvallende inwoner van het Alpengebied. Zijn scherpe gele snavel en nog scherpere klauwen steken op een zonnige dag mooi af tegen de blauwe lucht. Misschien ben je wel getuige van een duikvlucht en zie je hem zijn prooi oppeuzelen. Fascinerend! De dieren doen jou niks, jij bent een veel te grote prooi. Hoor je bergmarmotten fluiten? Dan kan het weleens zijn dat er een steenarend overvliegt. Let dus ook goed op de knaagdieren. Alles is verbonden! Onder andere in Hohe Tatra worden steenarenden regelmatig waargenomen.
Alpensalamanders komen in een groot deel van de Alpen voor. Toch is de kans dat je deze diertjes ziet klein. Ze zitten namelijk veelal verstopt onder rotsen en stenen in Alpenweiden. Ze zijn ook nog eens zwart waardoor ze amper opvallen. Mocht je er eentje zien, dan zal gelijk de glimmende zwarte huid opvallen. De dieren jagen 's nachts dus als je ze echt graag wil zien loont het om wat langer wakker te blijven.
De NKBV is er om jou alles te laten halen uit je bergwandelactiviteiten. We helpen je alvast goed voor te bereiden voor je komende berwandelingen.
Vooral Spanje staat bekend om de grote populaties gieren. Maar door succesvolle herintroductie van de dieren heb je nu ook kans ze in de Italiaans en Franse Alpen te spotten. Zowel de vale gier als de lammergier is weer terug van weggeweest. Gelukkig maar, want wat zijn het indrukwekkende vogels met hun enorme spanwijdtes tot 2,90 meter. Dat valt wel op! De gier is een echte asseter en leeft vrijwel alleen van kadavers van onder andere berggeiten en herten. Lammergieren zijn opvallende eters, zij leven van botten. Klinkt als een gevaarlijk dier? Helemaal niet. Gieren zijn lui, ze denken er niet aan om jou aan te vallen. Ze eten niet voor niks aan aas.
Een ontmoeting met een edelhert is magisch. Vooral de mannetjes zien er met hun gewei indrukwekkend uit. Je hoeft je geen zorgen te maken over het grote gewei. Edelherten zijn over het algemeen banger voor jou dan jij voor hen. Horen ze een geluid, dan zetten ze het al snel op een lopen. Edelherten komen in grote getalen voor in de Alpen. Val Trupchun in Zwitserland is en goede plek om ze te zien. Tegen de avondschemering heb je meer kans om edelherten te spotten. Wil je een extra bijzondere ervaring? Ga dan tijdens de bronstijd van half september tot begin oktober op pad. Wanneer je een hert hoort burlen in een verstild berggebied krijg je toch wel even kippenvel.
Als NKBV-lid draag je bij aan het onderhoud van paden en hutten. Elk jaar dragen de leden gezamelijk €400.000,- bij aan het Gegenrechtfonds. En wist je dat je als NKBV-lid korting krijgt in de meeste berghutten in de Alpen?
