Mijn eerste bergsportcursus

‘Hier, is deze cursus niet iets voor jou?’ Mijn moeder duwt de gids van het NKBV Zomerprogramma in mijn handen. Het is de kerstvakantie van het jaar 2000 en ik zit net in de tweede klas van de middelbare school. Snel scannen mijn 13-jarige hersenen de tekst. Een week lang in een Oostenrijkse hut overnachten, lopen met een zware rugzak en leren om met touw te klimmen. Vermoeiende zaken waar ik als puber helemaal niet op zit te wachten. Toch liet ik me overhalen om me in te schrijven. En ik denk dat dit belangrijkste beslissing uit mijn leven is geweest. De cursusdagen maakten diepe indruk op me en ik werd op slag verliefd op de bergsport.

Ik kan me heel goed voorstellen dat vele Nederlanders, jong of oud, ook over een bepaalde drempel heen moeten voordat ze besluiten om zich in te schrijven voor een bergsportcursus. We leven tenslotte op zeeniveau in een volkomen vlak land. De bergen zijn ver weg en bergbeklimmen of alpinisme is wellicht nog iets ongrijpbaars. Toch hoop ik met deze blog te laten zien dat zelfstandig alpinisme helemaal niet zo onbereikbaar is. De belangrijkste eigenschappen die je namelijk nodig hebt zijn motivatie, toewijding en zelfreflectie. Zolang je maar op een bewuste en voorzichtige manier opbouwt is er voor iedereen in de bergsportwereld heel veel moois te ontdekken.

Als 13-jarige klimmer op de eerste NKBV cursus, Bas staat rechtsboven.

Bas, 20 jaar oud, tijdens het watervalijsklimmen

Bas (rechts) samen met zijn vrienden op de top tijdens een expeditie in China in 2013.

Ervaring opdoen is de basis

En ja, een goede alpinist worden is nou eenmaal een proces dat een aantal jaar duurt. Dat moet ook echt, want het gaat om, ervaring opdoen en op basis daarvan een risico-inschatting maken. Dan pas kun je veilig klimmen. De bergen kunnen heel gevaarlijk zijn en alleen door afgewogen beslissingen kan je het risico acceptabel maken. Daarom geloof ik echt dat het goed is om meerdere cursussen in opeenvolgende jaren te doen. Zelf volgde ik als tiener vijf zomers op rij allerlei jeugdcursussen, tot en met het vergevorderden niveau J3. Een C1-cursus biedt namelijk vooral de basis aan in relatief eenvoudig terrein, voornamelijk ongebaand blokkenterrein, sneeuwvelden en de vaardigheden die je nodig hebt om gletsjers over te kunnen steken. Na je C1 is het aan te raden om je te beperken tot overzichtelijke beginnerstochten. Een C2 in het daaropvolgende jaar is daarom verstandig. Alleen al om het gegeven dat veel van de C1-inhoud kan wegzakken. En ook omdat de meer gevorderde technieken, zoals het beklimmen van graten of steile sneeuw, pas in de vervolgcursussen C2 en C3 aan bod komen. En dat zijn essentiële vaardigheden om zelfstandig alpinist te worden.

De redenen om te starten met een C1-cursus zullen voor ieder verschillend zijn. De één wilt er gewoon eens aan proeven en de ander droomt ervan om ooit eens zelfstandig 4000’ers te beklimmen. Maar wie een zelfstandige en veilige bergsporter wilt worden, moet gaan investeren. Tijd, energie en ook geld. Ikzelf ging als tiener in een buitensportwinkel werken en spaarde zo mijn eerste rugzak en bergschoenen bij elkaar. Mijn ouders hielpen me financieel met de cursussen, maar mijn materiaal moest ik zelf bekostigen. Ook als student ging al mijn geld op aan bergbeklimmen. Maar ik genoot zo van de sport dat er voor mij geen twijfel mogelijk was waar mijn geld naar toe zou gaan. En vandaag de dag is dat niet anders: ik besteed nog steeds een aanzienlijk deel van mijn inkomen aan het beoefenen van mijn passie.

Een ander punt is tijdsinvestering. Ik vermoed dat veel Nederlanders niet doorgroeien in de bergsport omdat ze niet genoeg tijd nemen om de geleerde vaardigheden in de praktijk te brengen. Daarom kan ik aanraden om zelfstandige weken te gaan inplannen na de cursus. Als je meerdere weken achter elkaar in de bergen doorbrengt, bouw je waardevolle ervaring en routine op. En ook in Nederland buiten de zomers om valt er een hoop te leren. Boeken lezen, je aansluiten bij een van de lokale regio’s of SAC’s (Studenten Alpen Club), leren indoor klimmen etc. In een complexe sport als alpinisme kan je altijd nieuwe kennis opdoen.

Een van de beste methoden om ervaring op te doen is om met een ervaren iemand op pad te gaan.

Ervaring opdoen in basisterrein is een waardevolle investering (Foto: Line van den Berg)

Graatklimmen is een vaardigheid die vooral tijdens een C2 en C3 cursus aan bod komt (Foto: Danny Schoch)

We doen het natuurlijk voor het uitzicht!

Rustig opbouwen

Als ik terugkijk op het bergbeklimmen tijdens mijn studententijd zie ik helaas ook dat lang niet alles veilig verliep. Ik ben een keer een flink stuk gevallen en scheurde mijn enkelbanden toen een groot blok uitbrak. Achteraf gezien deed ik soms langere en technisch moeilijkere tochten dan verstandig was.

Een belangrijke tip die ik heb is om je alpiene carrière rustig op te bouwen. Daarbij is mijn uitgangspunt dat je een veel grotere hoeveelheid tochten van laag niveau moet uitkiezen dan van hoog of complex niveau. Als je de onderstaande diagram bekijkt zie dat deze er pyramidevormig uitziet. Dat wil zeggen dat je een hele brede basis opbouwt aan relatief laagdrempelige tochten. Pas na een aantal goed verlopen tochten zet je de stap naar een hoger niveau. Je raakt hierdoor vertrouwd met het basisterrein en je doet veel positieve ervaringen op. En vergis je niet: ondanks de lage technische moeilijkheidsgraad kunnen dit soort routes al hele serieuze en complexe ondernemingen zijn. In de opbouw van je alpiene carrière moet je dus absoluut vermijden dat je meer ervaring hebt in routes van hoog niveau dan in de onderste niveaus. Een weergave van hoe je het best je klim carrière kan opbouwen door de jaren heen. Het is belangrijk om een grote basis aan laagdrempelige tochten op te bouwen.

Motivatie, toewijding en zelfreflectie

Tot slot wil ik benadrukken dat jezelf ontwikkelen in alpinisme alleen veilig kan door een bewuste en voorzichtige houding aan te nemen. Blijf bij jezelf, doe dingen waar je van geniet en zoek de routes uit waarbij je in control bent. De eigenschappen van een goede bergbeklimmer die ik eerder noemde waren motivatie, toewijding en zelfreflectie. Met de eerste twee kenmerken kan je een hoop bereiken, maar de laatste is toch de belangrijkste. Door zelfreflectie blijf je leren en voorkom je ongelukken. Wie deze drie eigenschappen goed in balans brengt, kan jarenlang genieten van de meest bijzondere ervaringen in de bergen. En mocht je nog je eerste cursus moeten gaan doen….dan hoop ik dat je net zo verliefd wordt op de bergsport als toen ik 13 jaar oud was!