Er zijn zo veel verschillende modellen schoenen op de markt, dat je als bergsporter al snel keuzestress krijgt. Samen met Bever geven we je tips om jouw perfecte bergschoen uit te zoeken.

Klassiek

Bergschoenen worden in Nederland meestal gecategoriseerd volgens de A, B, C, D, E indeling. Deze indeling omschrijft voor welk gebruik de schoen geschikt is en is voornamelijk gebaseerd op de stijfheid van de zool. De enorme verscheidenheid aan schoenen op de markt vraagt eigenlijk om meer categorieën dan deze vijf. Hoe zat het ook al weer?

• A-schoenen zijn lage wandelschoenen, erg geschikt voor (dag)wandelingen over goede paden zonder grote hoogteverschillen. Ze geven veel vrijheid bij de enkel en bij het afwikkelen van je voet, maar zijn minder geschikt voor paden met losse stenen of sneeuw. Approach-schoenen vallen ook binnen deze categorie.
• B-schoenen worden trekkingschoenen of softwalkers genoemd en zijn geschikt voor lange bergwandelingen en voor technisch niet te moeilijke huttentochten. Deze schoenen geven meer steun aan voet en enkels dan lage schoenen en hebben door een buigzame zool en dempingkussen een hoog loopcomfort. De hoge schacht voorkomt dat steentjes, sneeuw en nattigheid door lang gras in de schoen komt. De zool van dit type schoen is te zacht om goed treetjes te schoppen of houvast te bieden in bevroren sneeuwvelden.
• C-schoenen zijn stugger dan B-schoenen en hebben een stijvere zool, die soms verstevigd is en waaronder meestal stijgijzers passen. C-schoenen zijn bedoeld voor mensen die tochten door hoogalpien terrein met sneeuwvelden maken.
• D-schoenen hebben een volledig stijve zool en zijn bedoeld voor hoogalpiene tochten in sneeuw en ijs. Voor de wandelaar zijn deze schoenen ongeschikt. Het minder goede loopcomfort door de stijve zool maakt dat ze minder geschikt zijn voor wandelpaden. Het heeft dus geen zin dit soort schoenen te kopen als je geen routes klimt waar deze schoenen voor nodig zijn.
• E-schoenen zijn een variant op de D-schoen die door nog betere koudebestendigheid en geïntegreerde gamaschen bedoeld is voor hooggebergte en grote koude.

Omstandigheden en ervaring

Moet een bergwandelaar altijd een hoge en stijve B- of C-schoen kiezen om op safe te spelen voor alle mogelijke omstandigheden? Nee natuurlijk niet. Veel Nederlanders doen zichzelf tekort door met veel te zware schoenen te (berg)wandelen. Waarom doen ze dat? Omdat door de buitensport-media en -winkels vaak vertelt wordt dat alleen hoge stevige, hoge (en saaie bruine) schoenen veilig zijn. Dat is een mythe. Lage schoenen hebben hun plek in de bergen, mits men zijn of haar eigen grenzen en die van de schoen kent. De vele trail- en skyrunners en klimmers op hun approachschoenen bewijzen het.

Iemand met ervaring kan prima met lage schoenen tot heel ver/hoog in de bergen lopen. Nadelen zoals natte sokken, steentjes in de schoenen moet je dan voor lief nemen. Treden schoppen in opgevroren sneeuw gaat echter niet. En in natte en steile grashellingen is de grip van veel train- en approachschoenen beperkt. Maar dat is geen reden om altijd met hoge en stevige bergschoenen de bergen in te gaan. Hoe realistisch is het om in augustus op 1500 meter hoogte een bevroren sneeuwveld tegen te komen als de buitentemperatuur 20 graden in de schaduw is? Het nodeloos lopen met zware schoenen is vermoeiend en kan daarmee het plezier in je tocht verpesten. Voor beginners in de bergen (bijvoorbeeld bij een bergsportcursus) of voor mensen die niet zo handig zijn qua balans en looptechniek zijn hoge schoenen overigens wel belangrijk. Pas als je goed met steil terrein overweg kunt én de grenzen van jezelf en je schoeisel kent dan kan je structureel overgaan op lage schoenen.

Criteria

Kies daarom een schoen die past bij het soort tocht die je wilt maken en een schoen die bij jouw ervaringsniveau past. De klassieke indeling in vijf categorieën gaat voorbij aan het feit dat bepaalde tochten hele andere eisen stellen aan een schoen dan alleen de stijfheid of hoogte van de schacht.

Welke criteria zijn er zoal van belang bij de keuze van je schoen?:

• Is er bij bergwandelen sprake van wel of geen sneeuw op je pad?
• En als er sneeuw is, is die dan stijf bevroren en ligt die op een steile helling zonder dat er een spoor doorheen loopt? Zo ja, dan is een halfhoge schoen met stevige zool aan te raden (en een pickel).
• Wanneer de sneeuw zacht is, dan volstaat een halfhoge schoen. Als je goede techniek hebt en weet wat je doet dan volstaat ook een approachschoen.
• Bij langere trajecten door natte sneeuw is een schoen die goed waterdicht is een must.
• Als je veel door rivieren moet waden terwijl het niet koud is zijn Crocs een goede optie. Eventueel ter afwisseling met normale lage of halfhoge wandelschoenen.
• Wil je lichtvoetig door het terrein gaan of rennen? Kies dan een trailschoen of approachschoen.
• Wie 's winters gaat ijsklimmen kiest het best een goed gevoerde winterschoen.
• Ben je een serieuze ijsklimmer en doe je vooral single pitch drytoolroutes, dan zijn fruitboots de beste keuze.
• Wie op weg naar de klimroute steile en door het ochtenddauw natte grashellingen regenkomt is beter af met een approachschoen met goed profiel en stevige hak. Ga je naar een gebied met berucht steile grashelling zoals de Wendenstöcke? Neem dan een bergschoen met een stevige zool om trden in het natte gras te schoppen.
• Ga je sportklimmen met een relaxte aanloop dan zijn normale schoenen, slippers, Crocs of teva's een prima optie. Let er alleen wel op dat slippers bij het opvangen van een val niet altijd handig zijn omdat je het risico als zekeraar loopt hard tegen de wand te landen met de tenen.
• Veel bergschoenen die bedoeld zijn voor winters alpinisme of ijsklimmen hebben een geïntegreerde gamasche. Dat is handig en scheelt gewicht.

onderhoud bergschoenen

De toekomst

Vergeleken met 20 jaar geleden zijn moderne bergschoenen al prachtige staaltjes van lichtbouw en technisch vernuft. En misschien gaat er de komende jaren nog veel veranderen in de bergschoenen-branche. Schoenen als de Scarpa Ribelle Tech OD of de Arc'teryx Acrux AR laten zien wat er met de modernste technieken nu al bereikt kan worden.

Lees ook het artikel uit Hoogtelijn 3-2017.

Bergen schoenen