Anne Debeaune: 10 jaar huttenwaard

Er zijn een hoop verschillende beroepen in de bergen. Anne Debeaune is al 10 jaar huttenwaard in Frankrijk. In franse termen gardienne de refuge. Van die tien jaar is ze al acht jaar huttenwaard van de berghut Refuge des Drayères in de zuidelijke Alpen. Een voornamelijk door mannen gedomineerd beroep, maar volgens Anne zit daar verandering in. Je ziet steeds meer koppels in Frankrijk die samen een berghut runnen, ook zijn er steeds meer vrouwen die alleen een hut runnen. Het is nog wel pril, voegt Anne toe. Een belangrijke gemaakte stap is dat je tegenwoordig niet meer als 'de vrouw van' gezien wordt, maar je als vrouw officieel als huttenwaard erkend wordt. Ook zie je steeds meer vrouwen in andere bergberoepen, zoals die van berggids.

Afgelegen van de bewoonde wereld worden er met de sneeuwscooter, quad met rupsbanden of helikopter dagelijkse benodigdheden naar de hut gebracht. 'In 2015 was ik nog de enige vrouw die dit deed. Toen ik beneden mijn skibril afzette, kreeg ik een hoop verbaasde blikken.' Meer dan de helft van het jaar, zeven maanden om precies te zijn, woont Anne in de berghut. Het is goed druk in de berghut. Toch zie je vaak dat van de 50 gasten een enkeling vrouw is, mits er een vrouwenreis is georganiseerd. Volgens Anne is het belangrijk dat vrouwen zich op hun gemak voelen. ‘Je eerste ervaring in de bergen kan óf de meest geweldige tijd zijn die je beleeft óf je hebt een slechte ervaring en wil nooit meer terug. Kies daarom zorgvuldig uit met wie je de bergen in gaat. Zowel de mensen met wie je gaat als de begeleiding die je kiest.’

Sinds 2006 woont Anne in Frankrijk, waar ze begon als skilerares. In de zomer was ze veel in berghutten te vinden. Hier is ook het idee ontstaan om zelf een berghut te runnen. De persoonlijke omgeving van Anne moedigde haar aan om de stap tot huttenwaard te nemen. ‘Het vertrouwen dat ik kreeg vanuit mijn omgeving dat ik het zelf ook kon doen, heeft me aangemoedigd om de stap te zetten. Daarnaast was ik al geëmigreerd naar Frankrijk. Ik was in het Franse wereldje aan het werk in de bergsport. Ik was geen ‘buitenlandse’ seizoenswerker, maar was al volledig geïntegreerd.’ Alle stappen, zoals een Franse opleiding, waren al gezet. Uiteindelijk vond ze een berghut die vrij was en solliciteerde ze. ‘Net als een Francaise. Mijn Nederlandse identiteit heeft me nooit weerhouden.’ Maar als vrouw is ze wel tegen vooroordelen aangelopen. Op dit moment was het voor Anne belangrijk om bij zichzelf te blijven en te laten zien wat je kan. Je hoeft niet beter te zijn dan andere huttenwaarden, maar je moet laten zien hoe jij als persoon aan de slag gaat en niet als vrouw. Ik ga ervan uit dat dit gaat verbeteren. Het heeft alleen wat tijd nodig.’ Hoeveel tijd? Volgens Anne gaat het best snel. Organisaties of verenigingen in de bergsport en daarbuiten zetten steeds meer initiatieven op. In het begin werd hier raar van opgekeken: Waarom alleen voor vrouwen? Nu zie je hier een keerzijde in en zijn er veel initiatieven gericht op vrouwen waar animo voor is. Dit heeft een positieve invloed op de ontwikkeling van vrouwen in de bergsport.

Janne Geurts: je droom achterna

Sommigen hebben heimwee naar huis, Janne had heimwee naar de bergen als ze terugkwam van de Alpen. Van een vakantie in de bergen, naar meerdere weekenden, naar de behoefte om in de bergen te wonen. Een droom van velen. Janne maakte het werkelijkheid. Ze woont tussen Grenoble en Chambéry, aan de voet van de Chartreuse. De liefde voor de bergen begon tijdens haar tijd bij de Utrechtse Studenten Alpen Club (USAC). Hier vond ze een gemeenschap die allemaal dezelfde liefde deelden. Toen is het balletje gaan rollen. Ook is Janne lange tijd trailrunatleet geweest en zat ze in het trailrunteam. Ze deed mee aan wereldkampioenschappen ultratrail running. Door een heftige blessure na het wereldkampioenschap in 2018 moest ze haar eigen motivaties en dromen herzien.

Volgens Janne is de natuur een krachtig instrument voor genezing. Ze heeft haar beroep onlosmakelijk met de bergsport en de natuur verbonden. Ze is International Mountain Leader, voor nu nog in de zomer, maar ze volgt een opleiding om ook tochten in de winter te begeleiden. Tevens is ze Reiki therapeut en coach. Ze begeleidt mensen, veel Nederlanders, die meer met zichzelf in contact willen komen. Uit het gedachtegoed dat iedereen een vlam in zich heeft. Wanneer je leert luisteren naar je eigen stem, haal je meer uit je eigen leven. Ze helpt vrouwen om te luisteren naar die stem. Dit doet ze zowel op afstand als door mensen mee de bergen in te nemen. Ze combineert haar drie beroepen met haar eigen bedrijf spark & pepper en de bergen zijn haar ideale werkplek. De verwondering voor de natuur deelt ze met haar vrienden, familie en klanten. De liefde voor de bergen probeert zij continue door te geven. Haar kring bestaat uit een hoop vrouwelijke bergliefhebbers. Als je ze weet te vinden, zijn er genoeg vrouwen die verliefd zijn op de bergen. Toch zag Janne tijdens haar opleiding als International Mountain Leader nog steeds meer mannen dan vrouwen. 'Bij sommige modules was ik de enige vrouw. Het merendeel van haar IML-collega’s zijn nog steeds mannen.' Maar laat je er niet door weerhouden om je passie te volgen, voegt ze eraantoe. 'Dromen heb je om te realiseren. Niet alleen om later op terug te kijken en spijt te hebben. Het is een investering, maar doe het.'

Sanne de Jong: de verse poedersneeuw in de bergen lonken

De vrijheid en het buiten zijn lonkt bij Sanne. 'Buiten de piste vind ik mijn rust. Onderweg zijn in het terrein is heerlijk. Als ik nu naar buiten kijk naar de bergen, zie ik alle mogelijke toppen waar ik vanaf kan. Actief buiten zijn is iets wat ik nodig heb.' Vroeger ging Sanne mee op skivakantie met haar ouders. Haar skileraar was ook skigids en berggids. Van jongs af aan was Sanne al off-piste aan het skiën en deed af en toe ook aan toerskiën. Hier begon haar liefde voor de bergen. Een beroep in de bergen was daarna een logische volgende stap. Sanne is begonnen als skilerares. Dit heeft ze voor twee seizoenen gedaan. Op momenten dat ze niet aan het werk was, vond je Sanne in de sneeuw om te freeriden. Jarenlang reisde ze heen en weer tussen Amsterdam en de bergen voor freeride wedstrijden of de verse sneeuw achterna. Geen trip was te veel. De freeride wedstrijden zijn ondertussen verleden tijd, maar samen met vrienden en haar man is Sanne nog altijd op zoek naar verse sneeuw en de eerste afdalingen en markeringen in de sneeuw. De gedachte om naar de bergen te verhuizen tolde al enige tijd rond. Uiteindelijk ruilde ze samen met haar man Amsterdam in voor het Kleinwalsertal in Oostenrijk, waar ze samen de KWT-Lodge runnen en genieten van een actief buitenleven in de bergen.

Daarnaast organiseerde Sanne ook freeride gerelateerde trips voor vrouwen en freeride events. Volgens Sanne zijn er veel meiden en vrouwen die geïnteresseerd zijn in deze sporten, maar geen vriendinnen hebben waarmee ze deze sporten kunnen beoefenen. De stap om alleen te beginnen is voor velen te groot. 'Vrouwen stimuleren elkaar. Daar heb ik me tien jaar lang voor ingezet. Ik merk het zelf ook als ik met vriendinnen onderweg ben in de bergen Het geeft een speciale swing aan de ervaring. Onderweg in het terrein kom ik steeds meer vrouwen tegen. De vrouwen zijn in de bergen nog steeds in de minderheid hoe hoger je op de berg komt, maar steeds meer vrouwen pakken de bergsporten op. Ik zie ook steeds meer vrouwelijke berggidsen.'

Ze wil vrouwen meegeven dat als de bergen lonken en je iets in de bergen wilt proberen, doe het! ‘Ik kan me niet voorstellen dat de bergen je geen kick geven. Het maakt niet uit in welke levensfase of hoe oud je bent. Of je nu moeder bent of al op leeftijd. De vrijheid is ongeëvenaard. Zoek iemand die je kan helpen. Er zijn genoeg professionals die je verder kunnen helpen. Waar een wil is, is een weg.’.

Alleen op pad met Eva Smeele

Eva komt uit Amsterdam. Haar liefde voor de bergen begon tijdens een autotrip op 18-jarige leeftijd. Al snel kwam het besef dat het wandelen in de bergen toch een tikkeltje anders is dan de wandeling van het Pieterpad. Weer terug in Nederland ging er iets borrelen. Snel daarna meldde ze zich aan bij de Amsterdamse Studenten Alpen Club (ASAC). De vonk sloeg over. De nodige cursussen werden gevolgd met het idee om zelfstandig in de bergen te bewegen. Eva is graag onderweg en houdt van het buitenleven. Het liefst in haar eentje. In 2016 besloot Eva na het lopen van de Via Dinarica White Trail een nog groter avontuur aan te gaan: lopend naar de Balkan. Op eigen houtje 4000 kilometer van Amsterdam naar Sarajevo. Uitgekeken? Nog lang niet. Daarom verkocht Eva in 2018 haar spullen, zegde haar huis op, schreef ze zich in voor een taalcursus in Kroatië en nam letterlijk de benen. Vele trails volgden: lopend of op de fiets.

Naast de prachtige natuur, moet je in de bergen echt ‘werken’. Je wordt continue geconfronteerd met je eigen kunnen, maar ook met angsten en afwegingen. Eva gaat het liefst alleen op pad. 'Alleen geniet je optimaal. Ik hou mijn eigen tempo aan. Daarnaast ben ik de enige die mezelf pusht om soms wat meer te doen, maar af en toe ook een stap terug te nemen. Het is makkelijker om te stil te staan in het hier-en-nu. Het draait niet om een bepaald doel voor die dag. Als ik op een supermooie plek kom, kan ik daar, als ik dat zou willen, een hele dag vertoeven. Dat vind ik heerlijk. Alleen kom je ook makkelijker in contact met andere mensen.’

Momenteel heeft de Balkan een speciale plek in haar hart. ‘Hier kom je veel lokale mensen tegen die je bij hen thuis uitnodigen. Als ik alleen ben, sta ik hier meer voor open. Daarnaast kun je niet op iemand anders leunen als je alleen bent. De bergen zijn een strijdtoneel. Je gaat niet de strijd met de bergen aan, maar met jezelf. Je loopt tegen rationele en irrationele angsten aan. Maar het biedt veel kracht. Je krijgt op een gegeven moment genoeg zelfvertrouwen om een tocht aan te gaan. Je kunt je voorbereiden en een risico-afweging maken. Uiteindelijk moet je op jezelf vertrouwen dat je op het moment dat het nodig is een beslissing moet en kunt maken.' Eva raadt aan voor vrouwen die ook alleen willen om klein te beginnen en de tijdsdruk weg te nemen. Door de tijd te nemen ga je minder snel over je eigen grenzen heen. Daarnaast is het belangrijk om te genieten van wat je aan het doen bent in plaats van wat je bereikt.

Je ontkomt er niet aan: veilig op pad als vrouw. ‘Tijdens een wandeling werd ik bij een privéhut uitgenodigd voor een rakia en een drankje. De groep mannen hadden al iets te diep in het glaasje gekeken. Op zo’n moment is dat onwijs spannend. Ze sloegen een arm om me heen. Het overrompelde me een beetje. Eén man was iets te handtastelijk. Het was heel makkelijk om deze situatie eng te vinden en te veroordelen. Van tevoren heb ik duidelijk mijn grenzen aangegeven. In deze situatie was er sprake van een cultuurverschil. In de Balkan krijg je veel makkelijker een arm om je heen en zijn ze erg amicaal. Je moet natuurlijk op je hoede zijn, maar het is ook belangrijk om het wantrouwen niet te laten heersen. Het is lastig en iets waar je altijd mee blijft worstelen. Je moet je ervan bewust zijn dat je als vrouw alleen kwetsbaarder bent, maar niet iedereen gaat of wil de grens over gaan. Voor mij was het een ontnuchterende en bevrijdende situatie.'