Leren van andermans ongevallen is één van de belangrijkste voorzorgsmaatregelen om veilig met de klim- en bergsport bezig te zijn. Openheid is hiervoor van essentieel belang. Pas als jij je eigen ervaringen met anderen deelt kunnen zij van jou leren en omgekeerd. De site klimongevallen.nl is met dit doel voor ogen voor de Nederlandse klim- en bergsporters opgezet. Alle gemelde incidenten, ongeacht of het ongevallen of bijna-ongevallen betreft komen (geanonimiseerd) openbaar op de site te staan.

Anoniem melden

Je kunt een eigen (bijna)ongeval of een van dichtbij meegemaakt incident melden door het meldingsformulier in te vullen. Er zijn twee verschillende formulieren; één voor klimongevallen en één voor wandel/alpiene ongevallen. Je melding komt niet automatisch online, maar wordt eerst door een moderator bekeken en eventueel aangepast. Pas daarna zal je melding op de site geplaatst worden. 

Delen van ervaringen

De belangrijkste reden voor het opzetten van deze site is het vergroten van de veiligheid voor de beoefenaars van de klim- en bergsport in Nederland. Hoe beter je op de hoogte bent van wat er mis kan gaan, hoe kleiner de kans dat het jou ook zal overkomen. Daarnaast is het voor de initiatiefnemers van de site een mogelijkheid om inzicht te krijgen in de aard en frequentie van de specifieke ongevallen. 

Risico

Sportklimmen, boulderen, bergwandelen en alpinisme zijn geen sporten waarbij veel vaker ongevallen gebeuren dan bij andere sporten. De blessuregevoeligheid is bijvoorbeeld vergelijkbaar met die van 'normale' sporten. Toch wordt de klim- en bergsport geassocieerd met 'gevaarlijk' en 'extreem'. Deels is dit te wijten aan de onbekendheid van het grote publiek met een sport die over het algemeen ver van het bed ligt - wat extreem klinkt zal het vast ook wel zijn. Deels is het realiteit. Bij alle takken van de sport sta je immers bloot aan een potentieel dodelijk gevaar: de zwaartekracht. Een kort moment van onachtzaamheid kan grote consequenties hebben - of je nu wandelaar, sportklimmer, toerskier of alpinist bent. Het is niet iets wat exclusief is voor de klim- en bergsport. Ook sporten die niet als 'extreem' worden gezien zoals turnen, fietsen, zwemmen, duiken, zeilen of paardrijden kennen dodelijke ongevallen. 

Kleine fout - groot gevolg 

Als beoefenaar van de klim- en bergsport moet je daarom altijd alert zijn op gevaar. Eén moment van onoplettendheid kan voldoende zijn om je te laten stuikelen, of om het touw los te laten waarmee je je klimmaatje zekert. Om alert te zijn moet je weten waarop je alert moet zijn. Het is daarom belangrijk dat je goed opgeleid bent èn het is belangrijk dat je zelf actief bezig blijft om bij te blijven. Klimongevallen.nl hoopt daar een bijdrage aan te leveren. 

Geen opgeheven vingertje

Er is indertijd bewust voor gekozen op klimongevallen.nl geen leermoment aan te wijzen. Eén van de belangrijkste redenen was om te voorkomen dat een (extra) drempel wordt opgeworpen om ongevallen/incidenten te melden. De ervaring leert dat men niet graag over ongevallen praat en dat men vaak al helemaal niet zit te wachten op een mening van iemand anders over het ongeval. Er is daarom voor gekozen dat mensen zelf de oorzaak van het ongeval geven. Soms is die interpretatie van het ongeval een leermoment op zich. 

Statistiek

De aantallen klimongevallen zijn laag en de oorzaken van de ongevallen erg divers. Hierop (goede) statistiek bedrijven is bijna niet mogelijk. Het aantal bijna-ongevallen daarentegen is relatief hoog. Voor elk daadwerkelijk ongeval gebeuren een factor 10 meer bijna-ongevallen. Het melden van incidenten en bijna-ongevallen is belangrijk omdat het een beter inzicht biedt in wat er mis gaat en kan gaan. 

Op de website kun je twee overzichten oproepen; één van de (bijna) ongevallen in de klimsport (boulderen, sportklimmen), en één van de (bijna) ongevallen in de bergsport (bergwandelen, alpinisme, toerskiën). De data kun je sorteren met de grijze pijltjes tussen de kolommen. Ook kun zelf voor een beter overzicht kiezen hoeveel regels je in beeld wilt.

• Overzicht meldingen bergsport op klimongevallen.nl d.d. 13-06-2017 (.xlsx)
• Overzicht meldingen klimsport op klimongevallen.nl d.d. 13-06-2017 (.xlsx)

Simpele maatregelen

Wie de ongevallen en incidenten op de site analyseert zal tot de conclusie komen dat veel incidenten vermijdbaar waren geweest door een aantal simpele voorzorgsmaatregelen. Controle (Check? Check!), terughoudendheid (durf om te keren) en regelmatige oefening (conditie) zijn de terugkerende thema's. In het Kenniscentrum van de NKBV vind je voor alle takken van de sport tips voor het veilig beoefenen van de sport.   

De uitspraak van Edward Whymper, de eerstbeklimmer van de Matterhorn in 1865, gaat nog steeds op: "Climb if you will, but remember that courage and strength are nought without prudence, and that a momentary negligence may destroy the happiness of a lifetime. Do nothing in haste; look well to each step; and from the beginning think what may be the end.”

Initiatiefnemers

Klimongevallen.nl is een samenwerkingsverband tussen NKBV, VeBON en de Branchevereniging Klimsport. Deze drie partners stellen veiligheid in de klimsport voorop. Om hier zo goed mogelijk advies in te geven is belangrijk inzicht te krijgen in aard en frequentie van ongevallen. 

Hinkend op weg naar beneden na een ongeval... Zie http://klimongevallen.nl/alpieneongevallen/view/id/26.