Home Actueel Blog Tamar Valkenier: een winter in de wildernis van Noord-Scandinavië

Tamar Valkenier: een winter in de wildernis van Noord-Scandinavië

Tamar Valkenier is een Nederlandse avonturier, wildernis- en survivalgids en ambassadeur van het Britse outdoormerk Rab. Samen met partner Gerard Murre had ze het plan om in het voorjaar van 2021 op de schaats het Baikalmeer over te steken, maar door de wereldwijde coronapandemie zag ze zich genoodzaakt dit plan te wijzigen. Wat een training en voorbereiding moest zijn voor de expeditie naar het Baikalmeer, bleek een avontuur voor het hele seizoen te worden: Tamar bracht een winter door in de wildernis van Noord-Scandinavië. In deze blog beschrijft ze haar ervaringen in het gebied rond de poolcirkel.

Lake Baikal

Het Grote Meer

Het idee ontstond in de afgelopen lente toen mijn expeditiepartner Gerard Murre terugkeerde van een vijfdaagse schaatstocht op het Baikalmeer en me zijn foto's liet zien. Er waren enkele buitengewone afbeeldingen van ijsgrotten, drukruggen, lange druipsteenachtige ijspegels en vreemde ijsformaties, om nog maar te zwijgen van de ongerepte kleuren van het ijs in een breed scala aan tinten wit en blauw.

Hij onthulde dat zijn grootste droom was om op een dag over de hele lengte van dit gigantische Russische meer te schaatsen. "Waarom doe je het dan niet?" was mijn natuurlijke reactie, nippend aan een warme koffie in een comfortabele stoel. "Ik ben er te oud voor", was het eerste wat hij zei. Gerard is 67. 'Onzin,' antwoordde ik. Gerard is ongelooflijk sterk en heeft een enorme ervaring op het ijs. Zijn tweede excuus sneed meer hout: "Ik wil het niet alleen doen, maar mijn vrienden zijn niet geïnteresseerd." Ik trok een wenkbrauw op, wees met een vinger naar mezelf en zei: “Wat dacht je van mij? Zou je geïnteresseerd zijn om het Grote Meer met een jonge dame aan te pakken? " En zo begon het allemaal.

Direct nadat ik hersteld was van een gebroken enkel die ik afgelopen winter tijdens het hondensleeën in Mongolië had opgelopen, begonnen we afgelopen zomer al met onze trainingen. We trokken sleeën vol zand door de duinen en gebruikten inline skates op straat, terwijl we wachtten tot de schaatsbanen weer open gingen. Dagelijks bespreken we met plezier onze plannen en onderzoeken we wat we mee moeten nemen. Welke tent? Opblaasbare of niet-opblaasbare matrassen? Welke schaatsen, welke ski's, sleeën, tuig en branders? We hebben thermosflessen getest en zijn naar Oostenrijk gegaan om onze ijsschroeven uit te proberen. Hoewel onze gecombineerde kennis en ervaring ver reikt, kan elk onderwerp op zichzelf uitmonden in een dissertatie. Tegen het einde van deze planningsfase zouden we dokter Valkenier en dokter Murre kunnen zijn. Maar hoe zit het met visumbeperkingen? Hoe zit het met de zoek- en reddingsmogelijkheden op het meer? Er is altijd nog een volgend onderwerp om te onderzoeken.

Vechtend door sneeuwstormen

In het najaar van 2020 gaan Gerard en ik richting Sápmi - beter bekend als Lapland. We kwamen hier om onze schaatsvaardigheden te trainen, nog steeds met onze grote droom om het Baikalmeer over te steken in gedachten. We bespraken het plan voor de komende dagen. Gerard ritste zijn jas dicht terwijl ik voor ons met een lamp op de kaart scheen. Twee volgepakte pulka's stonden op het ijs naast onze tent, klaar om mee te nemen voor een testrit. Het expeditievoedsel dat ik van tevoren had bereid, woog een kilo per persoon per dag. We hadden een ijsbijl en benzine bij ons (200 ml / dag / pp) en onze bedden waren opgeborgen in onze Pulk Bags.

De volgende twee weken zochten we naar schaatsbaar ijs om verschillende elastieken, touwlengten, zekeringen, gewichtsverdeling en schaatstechnieken uit te proberen om de stabiliteit van de slee te verbeteren. We vochten ons door sneeuwstormen waarbij spindrift over het ijs danste en onze sleeën ons meenamen voor een ritje in plaats van andersom. We concentreerden ons op het maken van lange dagen, veel kilometers en veel ervaring op het ijs.

Teamwerk is de sleutel in deze omstandigheden en het hebben van een partner die je vertrouwt, respecteert en waar je voor zorgt, is iets om te koesteren. Ik ben diep onder de indruk van Gerard's kracht, uithoudingsvermogen en voortdurende drang naar avontuur. Hij leert me alles wat hij heeft opgestoken tijdens jaren van begeleiden van schaatsgroepen en ik leer hem wat ik weet over winterkamperen, survival en buitenleven. Samen vormen we een heel bijzonder team en vieren we weer een succesvolle dag op het ijs onder het betoverende noorderlicht dat nu boven ons danst. We staan er zwijgend naar te kijken. Het is een van de voordelen om altijd buiten te zijn.

Ik kom niet naar huis, ik blijf de hele winter

Begin december besloot Gerard te vertrekken, COVID-19 veroorzaakte meer beperkingen en het weer was verre van optimaal, maar ik besloot me door niets te laten tegenhouden. "Ik kom niet naar huis, ik blijf de hele winter!" vertelde ik aan mijn teleurgestelde vrienden en familie, die inmiddels ook hebben geleerd dat ik het meest gelukkig ben als ik wild, afgelegen en extreem in het onbekende kan duiken. Of het nu gaat om schaatsen op het zeeijs in de archipel bij Lulea, sneeuwschoenwandelen door Muddus National Park of een volwaardige expeditie maken door Sarek en/of Padjelanta, ik was er vrij zeker van dat ik het hier in Noord-Scandinavië prima zou redden. Ik had een hele winter om sneeuwgrotten te bouwen, wat lawinetraining te oefenen, gletsjers over te steken, te leren snowkiten, mijn overlevingsvaardigheden te verbeteren, enthousiast te worden over dierensporen, in en uit ijsgaten te springen, sterk(er) te worden, gaan hondensleeën en genieten van de wonderen van reizen in de winter. Al deze winteravonturen moesten me voorbereiden op een volledige oversteek van het Baikalmeer in maart 2021, maar omdat COVID-19 me ervan weerhield daarheen te gaan, begon ik een plan B te maken. Met Europa's laatste wildernis om de hoek en een hele verzameling Rab-uitrusting in mijn pulka waren de mogelijkheden grenzeloos!

Oefenen, oefenen, oefenen

De poolregio is niet voor iedereen weggelegd. Het terrein is vaak kaal en telt weinig plekken om je voor de elementen te verbergen. De kou is bijtend en kan soms behoorlijk overweldigend zijn. Stormen, white-outs, lawines, spleten. Hoe reis je relatief veilig over een gletsjer met ski's en pulka? Hoe plaats je een anker in de sneeuw en een touwsysteem om een gevallen metgezel te redden? Hoe red je jezelf als zowel je partners als je uitrusting het begeven? Hoe houd je je wanten aan als je ingewikkelde knopen probeert te maken en de tijd tikt? En hoe houd je je hoofd recht als kou en angst op het punt staan het over te nemen? Het antwoord is simpel: oefenen, oefenen, oefenen. En dat is precies wat ik deze winter heb gedaan.

Discipline is je beste vriend

Omdat er in de extreme kou weinig ruimte voor fouten is, is discipline je beste vriend. Discipline heeft menig leven gered: laat nooit een want in de sneeuw vallen, veeg alle sneeuw eraf als je in de tent komt, blijf vingers en tenen bewegen, laat nooit een ritssluiting open, verspil geen brandstof of andere middelen enzovoort. Hoewel discipline in het dagelijks leven niet altijd mijn sterkste punt is, besef ik het belang ervan maar al te goed als ik in het noordpoolgebied ben. Er is geen ruimte om maar wat aan te rommelen en alleen een professionele houding, een scherpe geest en ervaring die voortkomt uit veel oefenen, zullen je warm, comfortabel en op in ieder geval levend houden. Will Rogers zei: "een goed oordeel komt voort uit ervaring en die komt vaak voort uit slecht oordeel". Het is de Catch-22 waarmee we te maken zullen krijgen, maar als je eenmaal de strijd hebt overwonnen en merkt dat je je enigzins op je gemak voelt in een schijnbaar vijandige omgeving begint het allemaal tot leven te komen.

Een engelwortel die uit de sneeuw steekt, herinnert me eraan dat hij door de Sami wordt gebruikt als immuunversterker. Een gat in de sneeuw met wat vogels, kat- en vleugelpaden, toont een sneeuwhoenderbed. Kraaibessen, rode bosbessen en bosbessenresten onthullen de overvloed in de zomer. Voetafdrukken van een vos, verstoorde sneeuw en een paar druppels bloed tonen het toneel van de jacht. Groene dansende lichten in de lucht vertellen me dat alles mogelijk is en zelfs als reismogelijkheden zeer beperkt zijn, is de natuur er en ze zal er altijd zijn. Klaar om ons te verwelkomen, ons uit te dagen en ons te helpen opnieuw verbinding te maken met onze ziel. Als de Noordpool je aandacht trekt: organiseer je. “ et leven is tenslotte geen probleem dat moet worden opgelost, maar een realiteit die moet worden ervaren ”(Søren Kierkegaard).