MENU

Knopen en touwtechnieken

Een klimmer of alpinist moet een aantal knopen en touwtechnieken beheersen om alle handelingen met het touw uit te kunnen voeren.

Om er achter te komen welke knopen je wanneer gebruikt kun je een klim- of bergsportcursus volgen. Ben je toe aan een update? Volg dan via Bergsportreizen.nl een workshop. Ook kan je in de webshop van de NKBV de brochure Basis alpiene touwtechnieken bestellen, of deze downloaden.

12 knopen

Hieronder laten we je video's van de 12 belangrijkste knopen in de klim- en bergsport zien.

Introductie

Zaksteek
De zaksteek wordt bij diverse toepassingen gebruikt. Bijvoorbeeld om twee touwen van ongeveer de gelijke dikte met elkaar te verbinden (bij abseilen). Laat in dat geval de uiteinden minimaal 30 cm laten uitsteken. Bij een nieuw touw, of bij twee touwen van ongelijke diameter leg je een tweede zaksteek direct na de eerste zaksteen. Ook wordt de knoop gebruikt om een inbindlus of om remknopen in het touw op de gletsjer te maken. De zaksteek kan ook gebruikt worden om een centraal punt in een standplaatsslinge te maken. In de video wordt de knoopm ook gebruikt as eindknoop in een klimtouw (in een touwtas). Het is beter om hier een dubbele (of zelfs driedubbele) vissersknoop voor te gebruiken.

Achtknoop
De achtknoop is de standaard knoop om in te binden aan het touw, zowel in de klimsport als de bergsport. De knoop is veilig, simpel en eenvoudig visueel te controleren. Mits juist gelegd, is deze knoop na een val weer makkelijk los te maken. In combinatie met één extra beveiligde karabiner of twee normale schroefkarabiners is de knoop ook te gebruiken voor indirect inbinden (bijv. op de gletsjer).

Bulinknoop

De bulinknoop kan als alternatief voor de achtknoop worden gebruikt om mee in te binden. De knoop moet altijd dubbel worden uitgevoerd/worden afgebonden. Hiervoor bestaan veel varianten. De knoop is daardoor minder goed controleerbaar door mensen die niet vertrouwt zijn met de specifieke variant.

Dubbele bulinknoop als lus (Weiche Auge)

Een standplaatsslinge met van te voren geknoopte lus t.b.v. een centraal punt (het zogenaamde 'Weiche Auge') is een handige methode om snel een overzichtelijke stand mee te maken. De methode met het 'Weiche Auge' wordt vooral gebruikt bij standplaatsen die voorzien zijn van boorhaken (multi-pitch rotsklimmen) en op standplaatsen om ijsboren met elkaar te verbinden.

Halve mastworp (hms)
We gebruiken de hms in de bergsport als zeker'knoop', in combinatie met een speciale HMS-karabiner. Met de HMS zekering kan zowel over het lichaam als over een standplaats gezekerd worden. De hms kan snel met een slipsteek geblokkeerd worden, bijvoorbeeld als je de handen vrij wilt hebben bij een redding. Om te voorkomen dat de slipsteek los raakt bind je deze af met een zaksteek.

Hele mastworp
De hele mastworp is de ideale 'knoop' om snel een zelfzekering met behulp van het touw te maken. De lengte van de zekering kan makkelijk aangepast worden zonder dat de karabiner geopend hoeft te worden.

Ankersteek
De ankersteek is de eenvoudigste 'knoop' om een hulptouw met het hoofdtouw of om een ander voorwerp te bevestigen. De ankersteek wordt ook gebruikt om een klettersteigset aan de inbindlus van de gordel te bevestigen of om een zelfzekeringsslinge aan de inbindlus van de gordel te bevestigen.

Prusikknoop
De prusikknoop is een dubbele ankersteek die wordt gebruikt als klemknoop op het hoofdtouw. Een prusikknoop kan zowel direct worden gelegd als worden gestoken. De gestoken prusikknoop wordt met een zaksteek afgebonden. De prusikknoop wordt onder andere gebruikt bij het abseilen als back-up. Het is ook de klassieke knoop om te gebruiken bij het aan het touw omhoog 'prusikken'. Inmiddels gebruiken we daarvoor vaak moderne lichtgewicht klemapparaten.

Bandslinge klemknoop

De bandslinge klemknoop kan op dezelfde wijze gebruikt worden als de prusikknoop (die met hulptouwtjes wordt gelegd).

Visserknoop (dubbele)

De dubbele vissersknoop wordt gebruikt om touwen duurzaam met elkaar te verbinden, bijvoorbeeld in het geval van een stuk touw dat als gefixeerde abseilslinge in een standplaats wordt gebruikt. Ook wordt deze knoop als eindknoop in touwen gebruikt (bij de klimsport) én om touwen met een verschillende diameter met elkaar te verbinden.

Vlinderknoop/middenmansknoop

De vlinderknoop is een handige knoop om ergens midden in een touw te leggen, bijvoorbeeld als remknoop in het touw op de gletsjer. De knoop wordt ook gebruikt om het touw aan vaste punten te verbinden.

Platte knoop

De platte knoop gebruiken we in de bergsport nagenoeg niet. De enige toepassingen zijn het vastmaken van het touwtje van een pofzak, of het vastmaken van de uiteinden van een klimtouw als we dit als 'rugzakje' dragen.

Met dank aan onze Oostenrijkse collega's van AO voor de video en onze Belgische collega's van KBF Vlaanderen voor de ondertiteling.

Vertaling van Engels en Duits naar het Nederlands

Alpine Butterfly Knot Schmetterlingsknoten Vlinderknoop/middenmansknoop
Bowline Bulinknoten Paalsteek/bulinknoop
Figure Eight knot Achterknoten Achtknoop
Double Figure Eight knot Gedoppelter Achterknoten Dubbele achtknoop
Prusik Knot Prusikknoten Prusikknoop
Clove Hitch Mastwurf Hele mastworp
Italian Hitch Halber Mastwurf Halve mastworp
Overhand Knot Sackstich Zaksteek
Double Overhand Knot Doppelter Sackstich Dubbele zaksteek
Fisherman's Knot Spierenstich Vissersknoop
Double Fisherman's Knot Doppelter Spierenstich Dubbele vissersknoop