MENU

Knopen en touwtechnieken

Iedere klimmer of alpinist moet minimaal een aantal knopen en touwtechnieken beheersen.

Toch hoef je als klimmer of alpinist maar een beperkt aantal knopen te kennen om alle handelingen met het touw uit te kunnen voeren. Wil je meer weten over knopen, hun toepassing en over touwtechnieken, volg dan via bergsportreizen.nl een workshop. Ook kan je in onze webshop de brochure Basis alpiene touwtechnieken bestellen, of deze downloaden.

Welke knopen gebruiken we in de klim- en bergsport? Hieronder laten we je video's van de 12 belangrijkste knopen in de klim- en bergsport zien.

Introductie

Zaksteek
De simpelste knoop om een lus in het touw te maken. De zaksteek is de standaard knoop om twee touwen van gelijke dikte met elkaar te verbinden (bij abseilen). In dat geval de uiteinden minimaal 20 cm laten uitsteken. Daarnaast wordt de knoop gebruikt om een centraal punt in een standplaatsslinge te maken. De zaksteek kan ook gebruikt worden om remknopen in het touw op de gletsjer te maken.

Achtknoop
De achtknoop is de standaard knoop om je mee in te binden aan het touw, zowel in de klimsport als de bergsport. De knoop is veilig, simpel en eenvoudig visueel te controleren. Mits juist gelegd, is deze knoop na een val weer makkelijk los te maken. In combinatie met één extra beveiligde karabiner of twee normale schroefkarabiners ook te gebruiken voor indirect inbinden (bijv. op de gletsjer).

Bulinknoop

De bulinknoop kan als alternatief voor de achtknoop worden gebruikt om mee in te binden. De knoop moet altijd dubbel worden uitgevoerd/worden afgebonden. Hiervoor bestaan veel varianten. De knoop is daardoor minder goed controleerbaar door mensen die niet vertrouwt zijn met de specifieke variant.

Dubbele bulinknoop als lus (Weiche Auge)

Een standplaatsslinge met van te voren geknoopte lus t.b.v. een centraal punt (het zogenaamde 'Weiche Auge') is een handige methode om snel een overzichtelijke stand mee te maken. De methode met het 'Weiche Auge' wordt vooral gebruikt bij standplaatsen die voorzien zijn van boorhaken (multi-pitch rotsklimmen) en op standplaatsen om ijsboren met elkaar te verbinden.

Halve mastworp (hms)
We gebruiken de hms in de bergsport als zeker'knoop', in combinatie met een speciale HMS-karabiner. Met de HMS zekering kan zowel over het lichaam als over een standplaats gezekerd worden. De hms kan snel met een slipsteek geblokkeerd worden, bijvoorbeeld als je de handen vrij wilt hebben bij een redding. Om te voorkomen dat de slipsteek los raakt bind je deze af met een zaksteek.

Hele mastworp
De hele mastworp is de ideale 'knoop' om snel een zelfzekering met behulp van het touw te maken. De lengte van de zekering kan makkelijk aangepast worden zonder dat de karabiner geopend hoeft te worden.

Ankersteek
De ankersteek is de eenvoudigste 'knoop' om een hulptouw met het hoofdtouw of om een ander voorwerp te bevestigen. De ankersteek wordt ook gebruikt om een klettersteigset aan de inbindlus van de gordel te bevestigen of om een zelfzekeringsslinge aan de inbindlus van de gordel te bevestigen.

Prusikknoop
De prusikknoop is een dubbele ankersteek die wordt gebruikt als klemknoop op het hoofdtouw. Een prusikknoop kan zowel direct worden gelegd als worden gestoken. De gestoken prusikknoop wordt met een zaksteek afgebonden. De prusikknoop wordt onder andere gebruikt bij het abseilen als back-up. Het is ook de klassieke knoop om te gebruiken bij het aan het touw omhoog 'prusikken'. Inmiddels gebruiken we daarvoor vaak moderne lichtgewicht klemapparaten.

Bandslinge klemknoop

De bandslinge klemknoop kan op dezelfde wijze gebruikt worden als de prusikknoop (die met hulptouwtjes wordt gelegd).

Visserknoop (dubbele)

De dubbele vissersknoop wordt gebruikt om touwen van verschillende diameter met elkaar te verbinden. De knoop wordt ook gebruikt om hulptouwtjes/abseiltouwtjes mee vast te maken.

Vlinderknoop/middenmansknoop

De vlinderknoop wordt gebruikt als remknoop in het touw op de gletsjer. De knoop kan ook gebruikt worden als knoop om het touw aan vaste punten te verbinden.

Platte knoop

De platte knoop gebruiken we in de bergsport nagenoeg niet. De enige toepassingen zijn het vastmaken van het touwtje van een pofzak, of het vastmaken van de uiteinden van een klimtouw als we dit als 'rugzakje' dragen.

Met dank aan onze Oostenrijkse collega's van AO voor de video en onze Belgische collega's van KBF Vlaanderen voor de ondertiteling.

Vertaling van Engels en Duits naar het Nederlands

Alpine Butterfly Knot Schmetterlingsknoten Vlinderknoop/middenmansknoop
Bowline Bulinknoten Paalsteek/bulinknoop
Figure Eight knot Achterknoten Achtknoop
Double Figure Eight knot Gedoppelter Achterknoten Dubbele achtknoop
Prusik Knot Prusikknoten Prusikknoop
Clove Hitch Mastwurf Hele mastworp
Italian Hitch Halber Mastwurf Halve mastworp
Overhand Knot Sackstich Zaksteek
Double Overhand Knot Doppelter Sackstich Dubbele zaksteek
Fisherman's Knot Spierenstich Vissersknoop
Double Fisherman's Knot Doppelter Spierenstich Dubbele vissersknoop