Tochtleider in beeld

Naam: Ellen Rohaan

Leeftijd: 43 jaar

Licentie: ATL 3 Lees hier meer over de licentie

Waar kom je vandaan? Ik ben geboren en opgegroeid in de provincie Utrecht, maar woon nu al vele jaren met veel plezier in het Brabantse Heeze, bij Eindhoven.

In welk gebied ben je actief? Ik ben een enorme Noorwegen-fanaat. Dus voor Bergsportreizen begeleid ik het allerliefst tochten in Noorwegen en dan bij voorkeur in West-Noorwegen, het fjordengebied. Vorig jaar en dit jaar begeleid ik een huttentocht door het imposante Aurlandsdal in West-Noorwegen.

Vertel eens hoe je daar zo terecht bent gekomen? Alweer een eeuwigheid geleden, in 1995 om precies te zijn, vertrok ik voor een schooljaar naar het plaatsje Sogndal in West-Noorwegen. Ik heb daar toen op een zogenaamde ‘volkshogeschool’ gezeten en een jaar lang fulltime aan buitensport gedaan. Sindsdien hebben de Noorse bergen me niet meer los gelaten en ben ik steeds weer terug gekomen. In mijn studententijd heb ik vijf zomers in het Noorse gletsjermuseum aan de voet van Jostedalsbreen (breen = de gletsjer) gewerkt en heb ik een halfjaar in Bergen gestudeerd. In 2018 woonde ik met mijn man en dochter ruim 4 maanden in Fjærland, het dorp waar het gletsjermuseum zich ook bevindt.

Hoe ziet een gemiddelde dag er voor jou uit als je een tocht leidt voor Bergsportreizen? Meestal gaat rond 7u de wekker en zitten we om half 8 aan het huttenontbijt. Na een stevig ontbijt en het inpakken van de rugzak starten we met de etappe van de dag. Ik probeer een vast ritme aan te houden qua pauzes. Eerst een korte ‘pelpauze’, om een laagje kleding uit te kunnen doen, en tussendoor korte drinkpauzes van ongeveer 10 minuten. De lunchpauze is wat langer, ook afhankelijk van het weer, het looptempo en de lengte van de etappe natuurlijk. Mijn streven is altijd om ergens tussen 16 en 17u weer in de hut te zijn, zodat er daar nog even lekker gerelaxt kan worden voordat de maaltijd wordt geserveerd. Maar wat eigenlijk juist zo fijn is aan een gemiddelde dag in de bergen is dat je vooral bezig mag zijn met genieten van de fantastisch mooie omgeving om je heen en dat er eigenlijk helemaal geen ‘gemiddelde dag’ bestaat!

Wat vind je leuk aan leiden van tochten? Naast dat ik het gewoon heerlijk vind om in de bergen rond te banjeren, vind ik het heel leuk om mensen mee te nemen op een tocht die ze in hun eentje niet of niet zo snel zouden maken. En ondanks dat het soms zwaar kan zijn, ze dan toch te laten genieten van de tocht en van de inspanning die ze daarvoor zelf hebben geleverd.

Wat vind jij een mooie tocht? De huttentocht van Finse, Skarvheimen, door het Aurlandsdal is enorm gevarieerd. Je loopt door hooggebergte met sneeuwvelden en eindeloze steenmassa’s, over (en soms door) kolkende rivieren, langs loodrechte granieten wanden, door diepe kloven en door idyllische bloemenweiden met verlaten bergboerderijtjes. En dat allemaal in een vijf dagen tijd.

Welke reis zal je nooit vergeten? De eerste (mini)huttentocht met mijn dochter, ze was toen nog net geen 5 jaar oud. Het was heel warm, zeker voor Noorse begrippen, maar ze deed het, natuurlijk, fantastisch. We waren de enige gasten in het kleine, onbemande hutje ‘Grøssete’, maar werden omringd door talloze schapen. Naar de WC, model poepdoos, lopen op ongeveer 100m naast de hut was al een hele belevenis, laat staan het water halen en tandenpoetsen in de beek.

Wat hoop je deelnemers tijdens een reis mee te geven? Het gaat mij vooral om ervaren van de totale beleving: het fysiek buiten bezig zijn gecombineerd met de Noorse bergcultuur en het dagenlang met elkaar op pad zijn. Die beleving geeft een gevoel van ondergeschiktheid als mens ten opzicht van de natuur. Dat gevoel ervaar je vaak sterker op plekken waar de natuur overweldigend is, zoals in de bergen. Ik hoop vooral dat die ervaring ervoor zorgt dat we, nog meer, respect ontwikkelen voor de mooie natuur op onze planeet, zodat we daar in de toekomst nog zuiniger mee omgaan.

Wat is in Noorwegen jouw lievelingsplek en waarom? Dat zijn er eigenlijk een heleboel! Maar in ieder geval één van de mooiste plekken in het Aurlandsdal is de bergboerderij Sinjarheim, een prachtige, zeer afgelegen plek met veel cultuurhistorische waarde. Deze kleurrijke boerderij ligt op een alleen te voet bereikbare plek op ongeveer 2 uur lopen van het dichtstbijzijndste gehucht. Waarschijnlijk werd hier al vóór 1300 gewoond. Tot 1922 was de boerderij het hele jaar door bewoond en in bedrijf, daarna is hij in gebruik genomen als almboerderij in de zomermaanden. Vanaf 1992 wordt de boerderij gebruikt door de landbouwschool om de studenten de traditionele berglandbouwtechnieken te leren, zoals de typisch Noorse bruine kaas maken.

Welke berg staat nog op jouw verlanglijstje? Store Skagastølstinden in Jotunheimen, Noorwegen.

Welke tip is volgens jou belangrijk in de bergen? Natuurlijk zweer ik bij de Noorse ‘fjellvetttreglene’ (bergrechtsregels). Dit zijn ze:

• Plan je tocht en vertel waar je naartoe gaat;
• Pas je tocht aan op je eigen kunnen en de condities;
• Houd rekening met het weer- en lawinebericht;
• Wees voorbereid op onweer en koude, zelfs op een korte tocht;
• Neem de benodigde uitrusting mee om jezelf en anderen te kunnen helpen;
• Kies een veilige route. Herken lawinegevaarlijk terrein en onbetrouwbaar ijs;
• Gebruik kaart en kompas en weet altijd waar je bent;
• Keer op tijd om – het is geen schande om om te keren;
• Spaar je krachten en zoek een schuilplaats als dat nodig is.

Maar bovenal geldt: heb ontzag voor de bergen. Zoals de Noren zeggen: ‘det er ingen skam å snu!’