Een bijzondere prestatie

Eiger (3979m) is weliswaar geen vierduizender, maar toch geldt deze berg als een van de meest iconische bergen van de Alpen. De berg werd voor het eerst beklommen in 1858 door Charles Barrington en Christian Almer over de westflank. Het bedwingen van de steile Eiger-noordwand in 1938 via de Heckmair-route en de vele noodlottige pogingen die daaraan vooraf gingen zijn legendarisch. Maar de Eiger heeft meer routes. De meest oostelijke route aan de noordkant van de Eiger staat bekend als de Lauper-route en werd geopend door Hans Lauper en Alfred Zürcher met hun Walliser berggidsen op 20 augustus 1932.

Opzienbarend

Het duurde even voordat ook Nederlanders zich in de relatief technische en gevaarlijke routes van de Eiger-noordwand begaven. Toen in 1959 Gerbrand van der Leek en Paul van Lookeren Campagne de eerste grote en technische route op Eiger was dat een in Nederland opzienbarende prestatie. Hun meerdaagse beklimming van de Lauper-route was een eerste poging van Nederlandse klimmers zich te wagen aan de grote gecombineerde wanden van de Alpen.

Verslapen

De Nederlandse jongens kozen ervoor om het eerste deel van de route in de namiddag af te leggen, zodat ze het tweede deel in de nacht en vroege ochtend, met nog harde sneeuw zouden kunnen klimmen. Op zondag 30 augustus 1959 gaan ze op pad. Ze klimmen probleemloos en schijnbaar moeiteloos door rotspassages en langs sneeuwveldjes naar hun eerste bivak in de wand. Een heerlijk bivak, zo blijkt, want Paul schrijft later in De Berggids:

“Wat ik bij het inslapen vreesde, gebeurde ook werkelijk: wij versliepen ons de volgende ochtend; het bivak was al te gerieflijk geweest! We ontwaakten pas om vijf uur, het tijdstip waarop wij reeds lang op pad hadden moeten zijn. Toen wij tenslotte gereed waren om op te breken was het al klaar licht. Dit was voor ons aanleiding om een variant op de aangegeven route te kiezen; wellicht viel hiermee wat verloren tijd te winnen.”

Het lukt de jongens om een cruxpassage te omzeilen door eromheen te klimmen. De rest van de route is nog lang en technisch, maar ondanks hun vermoeidheid weten ze er zonder problemen doorheen te klimmen. Paul schrijft:

“Het terrein viel inderdaad niet mee; iedere volgende etappe werd wel even snel afgelegd, maar het slaan van een betrouwbare haak vergde toch veel tijd. Gerbrand toonde hierbij veel vernuft door ijshaken te slaan in de spleten waar ijs en rots met elkaar in contact komen en door dooi een ruimte tussen beide is ontstaan. Ook bleek het hier en daar nodig een dikke sneeuwlaag af te graven totdat een rotsplaat vrij kwam met een bruikbare spleet erin. Het zicht bedroeg niet meer dan één touwlengte. De route volgt hier de noordribbe, maar een ribbe kan blijkbaar zó breed zijn, dat er vele wegen omhoog kunnen leiden!”

Uitgeblust

Rond 7 uur ‘s avond bereiken de jongens de top van de route, waar die samenkomt met de Mittelegi-graat. Ze besluiten vanwege de tijd niet meer door te klimmen naar de top van de Eiger, maar direct aan de afdaling te beginnen. Volledig uitgeblust maken ze nog een bivak tijdens de afdaling. In de ochtend van 2 september zijn de jongens terug in het dal, met een naar Nederlandse begrippen monumentale prestatie op zak. Hun beklimming van de Lauper-route is de 9e herhaling van de route sinds de eerste beklimming en de eerste keer dat Nederlanders zo’n grote gecombineerde route zijn ingestapt.

Noodlot

Gerbrand van der Leek stond bekend als een van de beste klimmers van zijn generatie. In 1963 overleed hij tijdens een beklimming van de Dru. In het begeleidende filmpje is een kort portret over Van der Leek te zien. De interviews zijn met Chris Korthals Altes en Holger van Lookeren Campagne.