Een lawine is zo veroorzaakt (Foto: Rogier van Rijn)

Deze en komende week gaat skiënd Nederland naar de Alpen voor een weekje in de sneeuw. Het is mooi weer en ook de sneeuwvoorspellingen zijn rustig. Wie de drukke pistes wil ontvluchten en/of het avontuur opzoekt buiten de piste, moet goed nagaan of hij de kennis en kunde heeft om het lawinegevaar juist in te schatten. Wie op de gletsjer skiet, wordt geadviseerd helemaal niet off-piste te gaan in verband met eventuele door sneeuw bedekte gletsjerspleten.

Verraderlijke onderlaag
Momenteel zijn er in de Alpen geen uitzonderlijk gevaarlijke omstandigheden. Wel is er in veel gebieden sprake van een verraderlijke onderlaag van het sneeuwdek. Na de eerste sneeuwval begin november kende het winterseizoen in de Alpen een droge start. Op verschillende hellingen is deze oude laag sneeuw door de weersomstandigheden omgezet tot een gevaarlijke cohesieloze laag – een glijvlak waarop alle latere sneeuw door de druk van een enkele skiër of zelfs spontaan al tot glijden kan komen. Na iedere nieuwe sneeuwval kan het risico op lawines weer hoog worden.

Altijd lawinegevaar
Naast de piste, in de vrije en ongecontroleerde natuur, is altijd in meer of mindere mate lawinegevaar. Het lawinegevaar wordt aangegeven met de lawineschaal die loopt van één tot vijf. Dat er geen schaal 'nul' is, is veelzeggend. Wanneer het lawinegevaar 3 is, wil dit niet zeggen dat het wel mee valt. Lawineschaal drie is kritiek. Je kunt niet meer alles doen wat je wilt. De meeste slachtoffers vallen juist bij deze schaal. Wie naast de piste gaat, moet goed opgeleid zijn en het lawinegevaarlijk terrein kunnen herkennen en vermijden. Ook moet je met de essentiële veiligheidsuitrusting om kunnen gaan en die altijd bij je hebben.

Voorbereid
Het risico om in een lawine terecht te komen is met kennis, een defensieve houding, actuele info over het sneeuwdek (het lawinebericht) en een goede uitrusting enorm te reduceren. De kunst is om voorafgaand aan en gedurende de dag constant de juiste inschattingen te maken van de actuele gevaren en de risico's daarmee te minimaliseren. Ga alleen off-piste als jij en je tochtgenoten allemaal een even goede veiligheidsuitrusting, weet hoe je het moet gebruiken. hebben en allemaal goed opgeleid én geoefend zijn. Ga ook nooit alleen op pad, want wie redt jou als het mis gaat?

Professional
Heb je zelf nog niet de kennis om op pad te gaan, huur dan een ski-, snowboard of berggids in. Zij kunnen je op een veilige manier naar de beste poeder leiden. Ook kun je bij wePowder of de NKBV workshops en cursussen volgen en meer leren over wat lawinegevaar is, hoe je het kunt herkennen en hoe je vervolgens veilig op pad kunt.

Meer informatie:
- Alle Europese lawineberichten: avalanches.org/eaws/en/main.php
- Informatie over sneeuwval: WePowder
- Nederlandse UIAGM-Berggidsen: nkbv.nl/nl/alpinisme/nederlandse-gidsen/wat-zijn-berggidsen
- Lawineveiligheid en -uitrusting: nkbv.nl/kenniscentrum thema ‘lawinekunde’