Nederlandse Annapurna Expeditie 1977

Tijdens de Nederlandse Annapurna Expeditie in 1977, die werd georganiseerd ter ere van het 75-jarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Alpenvereniging (KNAV), bereikte Mathieu van Rijswick samen met de Nepalese sherpa Sonam op 13 oktober 1977 de top van de Annapurna I (8091m). Hij is daarmee de eerste Nederlander die de top van een achtduizender heeft bereikt. Het Nederlandse team volgde deels een eigen route door de noordwand die sindsdien de ‘Dutch Rib’ wordt genoemd.

Over Annapurna I

De Annapurna I, bekend als ‘Annapurna’, is een 8091 meter hoge berg in de Himalaya. Het is één van de veertien bergen boven de 8000 meter. De Annapurna is de eerste ‘achtduizender’ die werd beklommen. Op 3 juni 1950 bereikten de Franse alpinisten Maurice Herzog en Louis Lachenal de top. Ondanks de vroege beklimming is Annapurna tegenwoordig een van de minst beklommen achtduizenders, vanwege de relatief gevaarlijke routes naar de top.

Nederlanders naar 8000 meter

Het Nederlanse expeditieteam werd geleid door Xander Verrijn Stuart en de Nepalese Mingma Tenzing, en bestond daarnaast uit Paul Hopster, Charles Bonhomme (expeditiearts), Eelco Dijk, Maarten Briët, Jan van Banning, Henk Hovinga (AVRO-journalist), Mathieu van Rijswick, Gerard Jansen, Lucas Wildervanck, Jan van Wulfften Palthe en de Nepalese sherpa Sonam.

Met meer dan 200 dragers en bijna 6000 kilo bagage vertrok de ploeg op 26 augustus met een bus en drie vrachtauto’s vanuit Kathmandu naar Pokhara. Daarna liepen ze elf dagen, voor een groot deel langs de Kali Gandaki-rivier richting het basiskamp, waar ze op 5 september aankomen.

Zoeken naar een veilige route

Het Nederlandse team weet redelijk snel Kamp I (4404m) en Kamp II (5097m) in te richten. De route die Herzog en Lachenal volgden bij de eerstbeklimming ziet er naar inschatting van de Nederlanders zeer gevaarlijk uit, niet in de laatste plaats omdat ze onder een hanggletsjer loopt, waar elk ogenblik stukken van af kunnen breken. Ze besluiten andere mogelijkheden te onderzoeken. Zo verkennen ze de ‘Italiaanse graat’, een poging die zonder succes wordt afgebroken. Ook andere verkenningen leveren niets op.

Dutch Rib

De enige veilige mogelijkheid die de Nederlanders loopt via een markante rib, die lijkt door te lopen naar het topplateau. De prominente ribbe ligt direct rechts van de séracs die een Spaans klimteam in 1974 passeerde op weg naar de oostelijke top. Het Nederlandse team besluit ervoor te gaan.

De sleutelpassage zit in de steile ijswand die overwonnen moet worden om de rib te bereiken. Maar als dat eenmaal gelukt is, wordt Kamp III (6500 m) opgezet op de rib en ligt de berg voor de Nederlanders open. Gebruik makend van vaste touwen die ze gaandeweg aanleggen, richten ze ook kamp IV in op 6850 meter hoogte. Hevige sneeuwval dwong ze daarna af te dalen naar Kamp II, maar op 9 oktober werd het hoogtepunt weer bereikt. Kamp V werd de volgende dag opgezet op 7500 meter hoogte, waarna het tijd is voor een eerste serieuze toppoging.

Eerste Nederlander op een achtduizender

Op 12 oktober strandden Mathieu van Rijswick en Mingma Tenzing net onder de top, maar de volgende dag lukte het hen wel de top van Annapurna te bereiken. Voor het eerst stond er een Nederlander op de top van een achtduizender.

De beklimming van Annapurna I was pas de 4e beklimming van de hoofdtop. De nieuwe route van de Nederlanders wordt nu Dutch Rib genoemd en is tegenwoordig een relatief populaire route op naar de top.

Luistertip: Podcast Sisyphus

David de Jongh maakte over deze beklimming de podcast Sisyphus. Met vijf deelnemers kijkt hij terug op de legendarische beklimming in 1977. Wat beweegt iemand om moedwillig levensgevaar te lopen alleen maar om de top van een berg te bedwingen? Beluister de podcast hier.